વિકિપીડિયા પર રિયલ કાશ્મીર ફૂટબોલ ક્લબનું પાનું છે. આ નામની સોની લિવની સિરીઝનું નહીં, ખરેખરી ફૂટબોલ ક્લબનું. એ કહે છે કે કાશ્મીરમાં 2016માં આ ફૂટબોલ ક્લબની સ્થાપના થઈ. હુલામણું નામ શીની સેહ (એટલે બરફના ચિત્તા). આખા જમ્મુ-કાશ્મીરથી ઉભરેલી એ એકમાત્ર ફૂટબોલ ક્લબ છે જે દેશની ફૂટબોલ લીગમાં કાઠું કાઢી શકી છે. ક્લબ 2022માં ઇન્ડિયન ફૂટબોલ શિલ્ડ જીતી છે. સારી વાત કહેવાય. આ ક્લબની સ્થાપના કાશ્મીર મોનિટર નામના અખબારના તંત્રી શમીમ મેરાજ અને કાશ્મીરી બિઝનેસમેન સંદીપ ચટ્ટુને આભારી છે.

આવી ક્લબનું સર્જન, એનો સંઘર્ષ અને પછી, રાષ્ટ્રીય ફૂટબોલમાં પોતાનું સ્થાન બનાવવાની સિદ્ધિ, ત્રણેય વાતો પહેલી નજરે રોચક છે. એના પરથી વેબ સિરીઝ બનાવવાનો વિચાર રોમાંચક છે. તો પછી જે સિરીઝ બની એ રોચક, રોમાંચક કે જકડી રાખનારી કેમ નથી? મનોરંજનના મેદાનમાં જીતનો ગોલ એ કેમ નથી મારી શકી? છણાવટ કરીએ.

સિરીઝમાં ‘કિક-ઓફ્ફ’થી ‘ગોલ’ સુધીના આઠ એપિસોડ્સ છે. કારકિર્દીથી કંટાળેલો પત્રકાર સોહેલ મીર (મોહમ્મદ ઝિશાન અયુબ) જીવનમાં ચેન્જ શોધી રહ્યો છે. માત્ર પોતાના નહીં, કાશ્મીરી યુવાનોના જીવનમાં પણ. એ માટે એના મનમાં ફિટ થાય છે આઇડિયાઃ એવી ફૂટબોલ ક્લબ શરૂ થાય જે દેશભરમાં નામ કમાય. ક્લબ શરૂ કરવા જોઈએ નાણાં. એ માટે એને મળે છે વેપારી શિરીષ કેમુ (માનવ કૌલ). વિસ્થાપિત કાશ્મીરી પંડિત શિરીષ અરસા પછી માદરેવતન આવીને શરાબની દુકાન ખોલીને થાળે પડી રહ્યો છે. એના હૈયે કાશ્મીર અને કાશ્મીરીઓનું હિત છે. પણ કાશ્મીર કાશ્મીર છે. એનું અહિત ઇચ્છનારા ઘણા છે. સ્થાનિક નેતા નઝીર દર (અધીર ભટ) એમાંનો એક છે. એ કાશ્મીર યુથ ગ્રુપ સંસ્થાના ઓઠાતળે યુવાનોને ગેરમાર્ગે દોરી રહ્યો છે. શરાબનો વેપાર એની નજરે હરામ છે. શિરીષ એની આંખમાં કણાની જેમ ખૂંચે છે. એ નઝીર શિરીષના વેપારને પછાડવા મથી રહ્યો છે.

નેટફ્લિક્સ અને વોર્નર બ્રધર્સ બેઉ મનોરંજન ઉદ્યોગમાં તોસ્તાન બ્રાન્ડ્સ. હાલમાં સમાચાર આવ્યા કે નેટફ્લિક્સે વોર્નર બ્રધર્સ હસ્તગત કરવાની દિશામાં પગલાં ઉઠાવ્યાં છે. સોદો નક્કી થઈ ગયો છે. આ સંયુક્તીકરણથી મનોરંજનના વિશ્વમાં સાવ નવાં અને કમાલનાં સમીકરણો સર્જાવાનાં છે. જોકે આ પહેલાં પણ આવા ઘણા સોદાઓ આ ક્ષેત્રમાં થયા છે. દરેક સોદા વખતે દર્શકો પર પ્રભાવ પડ્યો છે.

સૌથી પહેલાં એ જાણીએ કે આની પહેલાં આવા કયા સોદાઓ થયા હતા.

2017માં જઈએ. એ સમયે વોલ્ટ ડિઝની કંપનીએ એ સમયે અત્યંત ખર્ચાળ અને મહત્ત્વના ગણાતા સોદામાં ટ્વેન્ટીફર્સ્ટ સેન્ચુરી ફોક્સ કંપની હસ્તગત કરી હતી. એ માટે ડિઝનીએ 71 અબજ ડોલરથી વધુ રકમ આપી હતી. સોદો 2019માં પૂર્ણ થયો હતો.

2018માં એટીએન્ડટી નામની અમેરિકન કંપનીએ ટાઇમ વોર્નર કંપની હસ્તગત કરી હતી. એ સોદો 85 અબજ અમેરિકન ડોલરથી વધુનો હતો. ત્યાર સુધી ટેલિકોમ ક્ષેત્રે મોટા ગજાની કંપની ગણાતી એટીએન્ડટી એકાએક મનોરંજન ઉદ્યોગમાં પણ મોટું માથું બની ગઈ હતી. એ સોદા વખતે વોર્નર મીડિયાનો એક ભાગ એટીએન્ડટીનો હિસ્સો નહીં બનતાં અલાયદું સાહસ રહ્યો હતો.

2022માં વોર્નર બ્રધર્સ અને ડિસ્કવરીએ એકમેક સાથે હાથ મિલાવ્યા હતા. ઉપર જણાવેલા વોર્નર મીડિયાને આ મર્જરમાં ડિસ્કવરીમાં ભેળવી દેવામાં આવ્યું હતું.

આપણી આસપાસ ફિલ્મો જ ફિલ્મો હોય. એક કરતાં વધારે સ્ક્રીન્સ પર એમનું સ્ક્રીનિંગ સતત થતું હોય. ફિલ્મો માણવા દેશ-દેશાવરથી મહેરામણ ઉમટ્યો હોય. માહોલને ભપકાદાર બનાવવા અનેક પ્રયોજનો થયાં હોય. એવું હોય ત્યારે, ફિલ્મ કે સિનેમા, માત્ર મનોરંજનનું માધ્યમ નહીં રહેતા, અનુભવની અવિસ્મરણીય ગઠરિયા બની જતી હોય છે. 1952થી યોજાતો ઇન્ટરનેશનલ ફિલ્મ ફેસ્ટિવલ ઓફ ઇન્ડિયા કે આઈએફએફઆઈ એટલે આ સંમોહક કલ્પનાને વાસ્તવિકતા બનાવતી ઇવેન્ટ.

આખા એશિયાની એ એકમાત્ર ઇવેન્ટ છે જેને ફિલ્મ નિર્માતાઓના આંતરાષ્ટ્રીય સંગઠન નામે એફઆઈએપીએફની માન્યતા પ્રાપ્ત છે. નેશનલ ફિલ્મ ડેવલપમેન્ટ કોર્પોરેશન ઓફ ઇન્ડિયા કે એનએફડીસીના નેજા હેઠળ એનું આયોજન થાય છે. 1952થી એ નિરંતર યોજાય છે. ઇવેન્ટ 2004થી લગાતાર ગોવામાં યોજાય છે. આ વરસે ઇવેન્ટના છેલ્લા દિવસે રજનીકાંતને લાઇફટાઇમ અચીવમેન્ટ એવોર્ડથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા. એ ઇવેન્ટમાં રણવીર સિંઘ સહિત અન્ય સેલિબ્રિટીઝની હાજરી પણ રહી હતી. ગોવાના પાટનગર પણજીમાં આયોજિત આ ઇવેન્ટમાં આ વરસે 81 દેશોની 240 ફિલ્મો પ્રદર્શિત કરવામાં આવી હતી. આ ઇવેન્ટ સાથે, પાંચેક દિવસ માટે સમાંતર ધોરણે એક બીજી ઇવેન્ટ પણ યોજાય છે. એ છે ફિલ્મ બાઝાર. એની શરૂઆત 2007માં થઈ. આ વરસથી નામકરણ થયું વેવ્ઝ ફિલ્મ બાઝાર. એ હોય છે ફિલ્મ ઉદ્યોગ સાથે સંકળાયેલા સભ્યો અથવા એમાં પ્રવેશવા થનગનતા નવોદિતો માટે નેટવર્કિંગની ઇવેન્ટ. એમાં જોડાવા માટે ફી ભરવાની રહે છે. જેઓ ફિલ્મજગતમાં છે અથવા પોતાનું સ્થાન બનાવવા ઝંખે છે એમના માટે વેવ્ઝ ફિલ્મ બાઝાર કામની ઇવેન્ટ છે.

“મા, હું હીરો બનીશ. મુંબઈ જઈશ.”

“ઘેલો થયો છે? તું ઘરનો સૌથી મોટો દીકરો છે. તારા માથે જવાબદારી છે.”

પંજાબના લુધિયાણા જિલ્લામાં, નકશે માંડ મળે એવું નાનકડું ગામ ડાંગોં. એમાં દેઓલ પરિવાર વસે. મોભી કેવલ ક્રિશન શિક્ષક અને પત્ની સતવંત ગૃહિણી. એમને સાત સંતાન. સૌથી મોટો ધરમ. કિશોરાવસ્થાથી ધરમ દિલીપ કુમારનો અને સુરૈયાનો દીવાનો. અરીસા સામે ઊભા રહીને અભિનય કરવાની એને ટેવ. નવમા ધોરણમાં ભણતાં ધરમે પહેલીવાર ફિલ્મ જોઈ. એને થયું, “આ સ્વર્ગ ક્યાં છે જ્યાં આવા સુંદર લોકો રહે છે?” એણે ઠરાવી લીધું કે મારે આ સ્વર્ગ આંબવું છે, હું એ સ્વર્ગનો સભ્ય છું. પણ માને વાત કરી તો એમણે દીકરાના પગ ધરતી પર લાવી દીધા.

સમય વહેતો ચાલ્યો. ધરમ 19નો થયો. 1954માં માબાપે એને પ્રકાશ કૌર સાથે પરણાવ્યો. 1957માં એમને ઘેર દીકરો સની જન્મ્યો. સૌને એમ કે ધરમ ઠરીઠામ થઈ ગયો. 1958માં ફિલ્મફેરે અભિનયની નવી પ્રતિભાઓ શોધવા રાષ્ટ્રીય સ્પર્ધા યોજી. વિજેતાને ઇનામરૂપે મળવાની હતી ફિલ્મમાં લીડ તરીકે ચમકવાની તક. ધરમે ફરી માને વાત કરી. માએ રમૂજમાં કહ્યું, “ભલે, અરજી કર.” માને એમ કે બહુ બહુ તો શું થશે? દીકરો નહીં જીતે અને અભરખા ઓસરી જશે.

એ સ્પર્ધા માટે ધરમ ફ્રન્ટિયર મેલમાં મુંબઈ આવ્યો અને જીતી ગયો. સ્પર્ધામાં આશા પારેખ અને સાધના પણ વિજેતા હતી. સ્પર્ધાને લીધે બિમલ રોય અને ગુરુદત્ત જેવા વિખ્યાત સર્જકોનું ધર્મેન્દ્ર પર ધ્યાન પડ્યું. સુપરસ્ટાર દેવ આનંદે ધર્મેન્દ્રને પોતાના મેકએપ રૂમમાં બોલાવીને એની સાથે ભોજન કર્યું હતું.

વિજેતા થઈને ધર્મેન્દ્ર એવી આશાએ ગામ પાછો ગયો. એને એમ કે ગમે ત્યારે શૂટિંગ માટે બોલાવશે. પણ એવું કશું થયું નહીં. ફિલ્મફેરે ધર્મેન્દ્રને લઈને ફિલ્મ બનાવી જ નહીં. એવામાં એકવાર નિર્માતા શશધર મુખર્જીનું કહેણ આવ્યું. ‘લવ ઇન શિમલા’ ફિલ્મના સ્ક્રીન ટેસ્ટ માટે ધરમ મુંબઈ આવ્યો પણ રિજેક્ટ થયો. મુખર્જીએ ધર્મેન્દ્રને કહ્યું, “અમને હીરો જોઈએ છે, હોકી પ્લેયર નહીં.” એ ફિલ્મથી મુખર્જીએ છેવટે પોતાના દીકરા જોય મુખર્જીને લોન્ચ કર્યો. સ્પર્ધા જીતનારી સાધનાને મળી ફિમેલ લીડ.

 “મોમ, પેલી રૂમ તો સાવ ખાલી છે. એને તાળું છે. તો પણ મેં કેરટેકર અંકલને એ રૂમમાં કંઈક ખાવાનું લઈ જતા જોયા છે…”

ડીએસપી રિઝવાન (માનવ કૌલ) અને ગુલનાર (ભાષા સુંબલી)ની દીકરી નૂરી (અરિસ્તા મહેતા) એમના નવાનવા ઘરમાં એને થઈ રહેલા વિચિત્ર અનુભવોની હાર આગળ લઈ જતાં આવું કહે છે. પણ માને એમાં ખાસ રસ નથી કે નથી દીકરીના નિરીક્ષણ પર ખાસ ભરોસો. “બાળક છે નૂરી, એને નક્કી ભ્રમ હશે કે…” અને કેરટેકર ઇકબાલ (ખુરશીદ મીર) તો પરિપક્વ, ગંભીર અને કામથી કામ રાખનારો છે. એ વળી શું કામ…

…અને બારામુલ્લાના આ નવા ઘરમાં રહેવા આવવા સાથે નૂરી અને દીકરા અયાને (રોહન સિંઘ) બીજાં નિરીક્ષણો પણ કર્યાં હતાં. જેમ કે ઘરમાંથી શ્વાનની સખત બદબૂ આવવી, ઘરમાં કંઈક એવું હોવું જે નોર્મલ નથી. પણ શું?

દિગ્દર્શક આદિત્ય સુહાસ જાંબળેએ આદિત્ય ધાર અને મોનલ ઠક્કર સાથે લખેલી નેટફ્લિક્સની ફિલ્મ ‘બારામુલ્લા’ એકવાર જોજો. 2016નો સમયગાળો દર્શાવતી આ થ્રિલરમાં અમુક કમાલનાં તત્ત્વો છે. એવાં જે કાશ્મીરની પ્રલંબ તંગદિલીને, આતંકવાદની સમસ્યાને નવાં પરિપ્રેક્ષ્યમાં પેશ કરે છે. આપણે આ મુદ્દાને આવરી લેતી ફિલ્મ્સ અને સિરીઝ પહેલાં ભલે જોઈ પણ કોઈએ મુદ્દાને આ રીતે મૂક્યો નથી. દર્શક તરીકે આપણને ફિલ્મની કથાના અનપેક્ષિત વળાંકનો ખ્યાલ પણ એવી રીતે આવે છે જે ઝણઝણાટી કરાવી દે.