ફિલ્મ માટે અભિનેત્રી-દિગ્દર્શિકાએ પહેલાં વીસ કિલો વજન વધાર્યું. પછી, છએક મહિનામાં, પચાસ કિલો વજન ઘટાડ્યું. બહુ ઓછા કલાકારો પાત્ર આત્મસાત્ કરવા આવી પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવી શકે છે

ગયા અઠવાડિયે આપણે ચીનના મનોરંજન ઉદ્યોગની હરણફાળની વાત કરી. આજે વાત કરીએ એની એક સફળતમ ફિલ્મ ‘યોલો’ની અને એની જાપાનીઝ વર્ઝનની પણ.

ચિક્કાર આવક રળનારી ચીની ફિલ્મ ‘યોલો’ મૂળે જાપાનીઝ ફિલ્મની રિમેક હતી. પ્રશ્ન થાય છે કે આપણા વિષય તરસ્યા ફિલ્મસર્જકો સારા વિષયની શોધમાં કેમ દક્ષિણ કોરિયા, જાપાન, ફ્રાન્સ, રશિયા, સ્પેન, ઓસ્ટ્રેલિયા જેવા દેશોની સારી ફિલ્મોના અધિકાર લઈને એમની દેશી વર્ઝન બનાવતા નથી? ખેર. 2014માં બનેલી જાપાનીઝ સ્પોર્ટ્સ ડ્રામા ફિલ્મ ‘હ્યાકુએન’નો કોઈ (એટલે જ 100 યેન લવ)ના દિગ્દર્શક માસાહારુ તાકે હતા. ઓસ્કાર એવોર્ડ્સમાં ફિલ્મે શ્રેષ્ઠ વિદેશી ફિલ્મ તરીકે જાપાનનું પ્રતિનિધિત્વ કર્યું હતું. કથા હતી 32 વરસની ઇચિકોની. ઘરમાં અળખામણી અને ખાસ કશું કરી શકવાને અસમર્થ ઇચિકોને એની મા ઘરમાંથી તગેડી મૂકે છે. પછી એ એક સ્ટોરમાં કામ કરતાં કરતાં એક બોક્સિંગ જિમના ટ્રેનરના પ્રેમમાં પડે છે. આ સ્ટોર જ 100 યેન સ્ટોર કહેવાય છે અને એનાથી ફિલ્મને એનું નામ મળ્યું હતું. પછી શું થાય છે એ છે ફિલ્મની વાર્તા.

જાપાનના ફિલ્મ ફેસ્ટિવલ્સમાં ‘100 યેન લવ’ને ઘણા એવોર્ડ્સ મળ્યા હતા. જાપાનની શ્રેષ્ઠ ફિલ્મોની અમુક યાદીમાં આ ફિલ્મ ટોપ ટેનમાં સ્થાન ધરાવે છે. વિવિધ ઓનલાઇન પ્લેટફોર્મ્સ પર પણ સામાન્ય દર્શકોએ ફિલ્મને એક સર્વોત્તમ ફિલ્મ તરીકે લેખાવી છે.

આવી આ ફિલ્મ પરથી એક દાયકા પછી ચીનમાં ‘યોલો’ બની. એના નામનો અર્થ, ચીની ભાષામાં મસાલેદાર કે સળગતું જીવન, એવો કરી શકાય. કથા ઘણે અંશે મૂળ ફિલ્મ આસપાસની છે. લેયિંગ (જે પાત્ર અભિનેત્રી-દિગ્દર્શિકા જિયા લિન્ગે ભજવ્યું છે) છેલ્લા એક દાયકાથી લેયિંગ એકલવાયું જીવન જીવી રહી છે. એની મા અને બહેન એનાથી કંટાળ્યા છે. એનો બોયફ્રેન્ડ શેન (ક્વિઆઓ શેન) પણ એની અવગણના કરતો હવે એમની કોમન ફ્રેન્ડ લીલી (લી શુક્વિન)ના પ્રેમમાં પડ્યો છે. લેયિંગને ઘર છોડવાની ફરજ પડે છે. સાથે હાથમાંથી સરી જાય છે બોયફ્રેન્ડ. એક રેસ્ટોરાંમાં કામ કરીને દહાડા કાઢતી લેયિંગ એકવાર રેસ્ટોરાં પાસેના જિમમાં જોડાય છે. કારણ ત્યાં ટ્રેનિંગ આપતા હાઓ કુન (લેઈ જિયાઇંગ) માટે એને કૂણી લાગણી જન્મે છે. એ લાગણીનું કારણ એટલું કે હાઓનો બોક્સિંગ માટેનો પ્રેમ લેયિંગને પ્રભાવિત કરે છે.

જોકે થોડા રૂપિયા માટે હાઓ બોક્સિંગની સ્પર્ધામાં હાથે કરીને હારે છે અને બોક્સિંગ મૂકીને જતો રહે છે. જીવનમાં એકવાર જીતવાનું મહત્ત્વ એને મન કશું નથી, બસ પૈસા સર્વસ્વ છે. ત્યાં સુધીમાં જોકે લેયિંગ મક્કમ નિર્ધાર કરી લે છે, “બોક્સ બનીને એકવાર એક મેચ જીતવી છે, ગમે તે થાય.” અને એ શરૂ કરે છે બોક્સિંગની તાલીમ. જોકે એની ઉંમર ઉપરાંત, એનું ભારેખમ શરીર એનાં દુશ્મન છે. સૌને અચંબો છે કે આ બાઈ ગાંડી થઈ છે કાંઈ? કયા મોઢે અને બોક્સ બનવું છે અને મેચ જીતવી છે?

પછી થાય છે ચમત્કાર. દ્રઢ નિર્ધાર અને જીદથી છલોછલ યેલિંગ બોક્સિંગ શીખતાં શીખતાં વજન ઘટાડે છે. એ ખરેખર સ્પર્ધામાં પણ પહોંચે છે. એની પહેલી જ મેચ એવી જબરદસ્ત ખેલાડી સામે છે જેણે જીતની હારમાળા સર્જી છે. હવે શું થશે?

‘યોલો’ની કથાની ચરમસીમા યેલિંગની આ મેચ સાથે આવે છે. એ પહેલાં અમુક રસાળ સિક્વન્સીસ પણ છે. એમાં એના ભૂતપૂર્વ બોયફ્રેન્ડ, જેને કારણે એ બોક્સિંગ સુધી પહોંચી એવા હાઓ વગેરે સહિતને પણ વણી લેવામાં આવે છે. સાથે વણી લેવામાં આવે છે એક ભેદી સિક્વન્સ જેનો ફોડ ફિલ્મના અંતે પડે છે.

ચીનના ગંગઝાઉમાં સપ્ટેમ્બર 2022થી નવેમ્બર 2023 વચ્ચે ફિલ્મનું મોટાભાગનું શૂટિંગ થયું હતું. સૌથી મોટી વાત એટલે ફિલ્મ માટે જિયાએ પહેલાં ખાસું વજન વધાર્યું હતું અને પછી પચાસ કિલો વજન ઘટાડ્યું હતું. એ પણ માત્ર છ મહિનામાં! સાામન્યપણે કલાકારો મેકઅપ, પ્રોસ્થેટિક્સ, સ્પેશિયલ ઇફેક્ટ્સ વગેરેનો ઉપયોગ કરીને પડદા પર પોતાના વાસ્તવિક શરીરથી અલગ પિછાણ બનાવે છે. જિયાએ તો ખરેખર વજન વધાર્યું અને ઘટાડ્યું. ફિલ્મ બનાવતા પહેલાં એનું વજન સો કિલો હતું પણ પાત્ર માટે એણે બીજા વીસ કિલો વજન વધાર્યું. જાડીપાડી લેયિંગવાળા ભાગનું શૂટિંગ પત્યું કે જિયાએ વજન ઘટાડવા માંડ્યું. સાથે ચાલે ફિલ્મની જરૂરિયાત મુજબનું શૂટિંગ.

ફિલ્મ પહેલાં એની ઇમેજ મુખ્યત્વે કોમેડિયનની હતી. આ ફિલ્મમાં એણે રમૂજ સાથે ગાંભીર્યમાં પોતાના કૌશલ્યને સિદ્ધ કર્યું હતું. ફિલ્મ બની ત્યારે જિયા 40-41 વરસની હતી. એની ફિલ્મે ચીન જ નહીં, આખી દુનિયાની બોક્સ ઓફિસને દંગ કરી. જિયાની ફિલ્મ, મહિલા ડિરેક્ટની સૌથી વધુ કમાણી કરનારી ફિલ્મ બની એનું સૌને આશ્ચર્ય થયું હતું. એ પહેલાં એ માન હોલિવુડની ફિલ્મ વંડર વુમન અને એની દિગ્દર્શિકા પૅટી જેન્કિન્સને ફાળે હતું.

જિયાની જિંદગી અને યોલોની સફળતા બેઉ પોતાનામાં એક દમદાર કથા છે. જિયાનો જન્મ ચીનના હુબેઈ પ્રાંતના યિચેન્ગમાં ગરીબ પરિવારમાં થયો હતો. એને એક બહેન છે. દસ વરસની ઉંમરે એણે વુહાન આર્ટ સ્કૂલમાં અભિનયની તાલીમ લેવા માંડી હતી. 2001માં એણે સેન્ટ્રલ એકેડેમી ઓફ ડ્રામામાં ક્રોસટૉકના કોર્સમાં પ્રવેશ લીધો હતો.

ક્રોસટૉક એટલે આમ તો સ્ટેન્ડ-અપ કોમેડી જ પણ એમાં એક નહીં, બે કલાકાર હોય અને બેઉ સંવાદ કરે. તો, આ તરફ જિયાએ ક્રોસટૉકનો અભ્યાસ શરૂ કર્યો અને ત્યાં, એની માનું અકસ્માતમાં અવસાન થયું. બહેને ભણતર છોડવું પડ્યું. કોર્સ પત્યા પછી જિયાએ પુરુષપ્રધાન ઇન્ડસ્ટ્રીમાં અનેક પડકારો ઝીલ્યા, ખાસ તો એટલે કે ક્રોસસટૉકના ક્ષેત્રમાં પુરુષોનું પલડું ભારે છે. જીયાની હાલત એવી કે એને પેટિયું રળી શકાય એટલુંય કામ ના મળે. એટલે એ હોસ્ટ, લેખક, આસિસ્ટન્ટ તરીકે જે મળે એ કામ કરે, ભલે નામ મળે કે ના મળે. એની બહેન કામ કરે અને જિયાને આર્થિક ટેકો આપે.

2012થી જિયાએ અભિનયમાં પદાર્પણ કર્યું. નાનામોટાં પાત્રો એ ભજવતી. એના નવેક વરસ પછી એણે પહેલી ફિલ્મ ડિરેક્ટ કરી, ‘હાઈ મોમ’. એ ફિલ્મ કહો કે એની માને એની અંજલિ હતી એ ફિલ્મે ચીની બોક્સ ઓફિસ પર ડંકો વગાડી દીધો. ત્યારથી જિયાએ પાછા વળીને જોયું નથી. એમાં વળી એની બીજી ફિલ્મ, ‘યોલો’એ જે સફળતા મેળવી, એ પોતાનામાં તવારીખ છે હવે.

‘યોલો’ જોવી હોય તો નેટફ્લિક્સ પર સબસ્ક્રિપ્શન સાથે કે પ્રાઇમ વિડિયો પર રેન્ટ ચૂકવીને જોઈ શકાય છે.

નવું શું છે

• સૈફ અલી ખાન, જયદીપ અહલાવત, નિકિતા દત્તા, કુણાલ કપૂર, અનુપમ ખેર અભિનિત થ્રિલર-એક્શન ફિલ્મ ‘જ્વેલ થીફ – ધ હાઇસ્ટ બિગિન્સ’ નેટફ્લિક્સ પર આવી છે.
• તામિલ ફિલ્મ ‘વીરા ધીરા સુરન પાર્ટ ટુ’ ગુરુવારથી પ્રાઇમ વિડિયો પર સ્ટ્રીમ થઈ રહી છે. ફિલ્મમાં ચિયાન વિક્રમ, એસ. જે. સૂર્યા, સૂરજ વેંજારામુડુ, દુશારા વિજયન અને સિદ્દિક છે. તામિલ ઉપરાંત હિન્દી, તેલુગુ, કન્નડ અને મલયાલમમાં પણ એ ઉપલબ્ધ છે.
• કેરોલિન કેપ્નેસની નવલકથાઓ પર આધારિત ‘યુ’ વેબ સિરીઝની દસ એપિસોડની પાંચમી સીઝન ગુરુવારથી નેટફ્લિક્સ પર આવી છે. સીઝનમાં પેન બેડગલી, શાર્લોટ રિચી, મેડલિન બ્રુઅર, અન્ના કેમ્પ અને ગ્રિફિન મેથ્યુઝ છે.
• કોમેડી ડ્રામા ‘સુપરબોય્સ ઓફ માલેગાંવ’ પ્રાઇમ વિડિયો પર આવી છે. કલાકારો આદર્શ ગૌરવ, વિનીત કુમાર સિંહ, શશાંક અરોરા, અનુજ સિંહ દુહાન છે.

આ લેખ ગુજરાત સમાચારમાં વાંચવા અહીં ક્લિક કરોઃ

https://epaper.gujaratsamachar.com/chitralok/25-04-2025/6

આવતા અઠવાડિયે આપણે ત્યાં ચાઈનીઝ એનિમેશન ફિલ્મ, ‘નેર જાહ ટુ’ રિલીઝ થશે. અત્યાર સુધીમાં દુનિયા આખીની બોક્સ ઓફિસ પરથી એ 2.1 બિલિયન અમેરિકન ડોલર, એટલે આપણા રૂ. 17,850 ઉસેડી ચૂકી છે. આટલી આવક આજ સુધી કોઈ હોલિવુડ એનિમેશન ફિલ્મ પણ કરી શકી નથી. અમેરિકા અચંબામાં છે, દર્શકો આનંદમાં છે. યાંગ યુ તરીકે પણ ઓળખાતા ચીની લેખક-દિગ્દર્શક જિયાઝોઈની આ ફિલ્મ એમની જ આ નામની 2019ની ફિલ્મની સિક્વલ છે. ચીનના એક પૌરાણિક પાત્ર અને સોળમી સદીની નવલકથા પર આધારિત આ ‘નેર જાહ ટુ’ જાન્યુઆરીમાં ચીનમાં પ્રદર્શિત થઈ. ચીનના નવા વરસી ઉજવણીના પહેલા દિવસે. રૂ. 680 કરોડમાં બનેલી ફિલ્મે, ટૂંકમાં અને અત્યાર સુધીમાં, એના રોકાણ કરતાં છવીસગણી આવક કરી લીધી છે. હજી તો ભારતમાં, અન્યત્ર રિલીઝ બાકી છે. હજી તો થિયેટ્રિકલ રિલીઝ પછી થતી આવક બાકી છે.

ચીનના બુલડોઝરથી એન્ટરટેઇનમેન્ટની ધરતી ચગદાવાની આ કદાચ શરૂઆત છે. બોલિવુડ અને સાઉથની ફિલ્મો બસો, પાંચસો અને હજાર કરોડ (રૂપિયાની, યાદ રહે) આવક કરે કે જમીનથી બેં વેંત ઊંચે ચાલે છે. એમણે ફટાફટ ગંભીર વિચાર શરૂ કરી દેવાનો છે. હોલિવુડને તો આપણે ક્યારેય પહોંચી શક્યા નથી. ચીની આક્રમણ ઝંઝાવાત બનશે ત્યારે શું થશે?

હજી એક ઉદાહરણ લઈએ. ગયા વરસે ‘યોલો’ નામે એક ચાઇનીઝ ફિલ્મ આવી હતી. જિયા લિન્ગ નામની મહિલા કોમેડિયન-અભિનેત્રીની ફિલ્મમેકર તરીકે એ બીજી કૃતિ હતી. એનો નિર્માણખર્ચ રૂ. 850 કરોડ હતો અને એનો અત્યાર સુધીનો, માત્ર બોક્સ ઓફિસ પરનો વેપાર, રૂ. 4,118 કરોડ છે. લો બોલો, ક્યાં આપણી રૂ. સો કરોડને આંબતી ફિલ્મોની અધધધ લાગણીઓ અને ક્યાં આ આંકડા?

છેલ્લા થોડા મહિનાઓમાં સીધી ઓટીટી પર આવેલી સિરીઝ અને ફિલ્મોમાંથી કેટલી જોઈ તમે? જોઈ એમાંથી કેટલી ગમી? કેટલીએ માથાનો દુખાવો કરાવ્યો? ઓટીટી રસિયાઓ જાણતા હશે કે ભલે એમાં ભરીભરીને ફિલ્મો અને સિરીઝ આવે, ભલે ડોક્યુમેન્ટરીઝ અને બીજું ઘણું બધું આવે પણ, જ્યારે મસ્ત મૂડ બને અને જોવા બેસીએ ત્યારે, ઘણીવાર એવું થાય કે રિમોટ ફેરવી ફેરવીને ઢળી પડીએ તો પણ જોવા જેવું કશું મળે નહીં. શું કામ એવું થાય છે?

અંદરખાનાની વાત કરીએ. કોઈ પણ સિરીઝ કે ફિલ્મ બને એ પહેલાં એ એક પ્રસ્તાવ મીન્સ પ્રપોઝલ હોય છે. નિર્માતા કે દિગ્દર્શક કે પછી ઓટીટી પ્લેટફોર્મ પાસે એ પ્રસ્તાવ હોય છે. પછી બેઉ પક્ષો એક થાય, ચર્ચા થાય અને પછી બને જે તે પ્રોજેક્ટનું સિરીઝ કે ફિલ્મમાં સર્જન. એવું થતી વખતે વિષય ઉપરાંત અગત્યની બાબત હોય છે પૈસા. ફલાણી ફિલ્મ કે ઢીકણી સિરીઝ બનાવવા કેટલા રૂપિયા લાગશે? ઓટીટી અને સર્જક વચ્ચે એના પર સંમતિ થાય ત્યારે શરૂ થાય છે ખરી સમસ્યા.

વરસોથી જે ફિલ્મ ઇન્ડસ્ટ્રીમાં થતું આવ્યું છે એ ઓટીટીમાં પણ થાય છે. પહેલાં નાના પાયે થતું હતું અને હવે મોટા પાયે થાય છે. એક કાલ્પનિક ઉદાહરણ લઈએ. દસ કરોડમાં એક ફિલ્મ બનાવવા માટે એક ઓટીટી બજેટ ધરાવે છે. એની પાસે પોતાના ક્રિએટિવ લોકોના વિષય છે. એની પાસે અન્ય ક્રિએટિવ લોકોએ મોકલેલા વિષયો પણ છે. એમાંથી કયા વિષય પર કળશ ઢોળાશે? એનો મોટો આધાર વિષયની તાકાત, પસંદના સર્જક પર નથી હોતો. એનો મોટો આધાર, દુર્ભાગ્યે, હોય છે એમાં સંકળાયેલા અમુક લોકોને કેટલો ફાયદો થશે. ઓફિશિયલી અને અનઓફિશિયલી. અંડર ટેબલ એટલે કડદો કરીને થતી કમાણી આપણે ત્યાં ગઈ નથી અને જવાની નથી. તો, દસ કરોડના બજેટવાળા પ્રોજેક્ટમાં પડદા પર થતા નક્કર કામમાં ખરેખર સાત-આઠ કરોડ ખર્ચાય અને બાકીના વચ્ચે જ ચાઉં થઈ જાય.

ગામડે વસતી એકલવાયી માતા અને મુંબઈમાં મોજે રહેતા દીકરા-વહુની વાત છે દિગ્દર્શક હાર્દિક ગજ્જરની ફિલ્મ અચારી બા. હાર્દિક આ પહેલાં ટીવી સિરિયલ્સ અને ગુજરાતી ફિલ્મોનું દિગ્દર્શન કરી ચૂક્યા છે. જિયો સિનેમા માટે એમણે અમર પ્રેમ કી પ્રેમ કહાની નામે ફિલ્મ પણ ગયા વરસે કરી હતી.

અચારી બાનું સૌથી મોટું આકર્ષણ નીના ગુપ્તાનું ટાઇટલ રોલમાં હોવું છે. કારકિર્દીમાં એક અફલાતૂન દોરમાં નીના પસાર થઈ રહ્યાં છે. એમનો દર્શકવર્ગ પણ વિસ્તર્યો છે. ગુજરાતીઓ માટે બીજું આકર્ષણ એ હોઈ શકે કે ફિલ્મમાં કથા ગુજરાતી માજીની છે જેઓ રાપરમાં એકલપંડે રહેતા નાનો પણ મજાનો અથાણાંનો વેપાર ચલાવે છે. તો, કથાની વાત કરીએ.

જૈષ્ણવી ઉર્ફે મનોજ (નીના) એમની સખીઓ શારદા (વંદના પાઠક) અને રૂપા (જાગૃતિ ઠાકોર) સાથે ગુજરાતના રાપરમાં અથાણાંનો ગૃહ ઉદ્યોગ ચલાવે છે. 65 વરસની જૈષ્ણવીનો દીકરો કેતન (વત્સલ શેઠ) એની પત્ની મનોરમા (માનસી રાચ્છ) અને દીકરા કૌશલ (અપૂર્વ શર્મા) સાથે મુંબઈમાં રહે છે. એને માની પડી નથી. વરસોથી મા સાથે ફોન પર વાત સુધ્ધાં કરી નથી. એમાં એકાએક એ માને ફોન કરીને મુંબઈ બોલાવે છે અને જૈષ્ણવી રાજીની રેડ થઈ જાય છે. પણ મુંબઈ આવીને એને જાણ થાય છે કે દીકરો-વહુ અને પૌત્ર ફરવા દાર્જીલિંગ જઈ રહ્યાં છે. એમણે તો માજીનએ એટલે બોલાવી કે એ મુંબઈ ઘેર રહીને એમના પાળેલા શ્વાન જેની (બડી)ની કાળજી રાખે.

“દીકરા, સાચું કહેજે, તે આ નથી કર્યુંને? મને ખબર છે તેં નથી કર્યું… રાઇટ?”

“ના, મેં નથી કર્યું, પપ્પા…”

…અને બાપ અને ઍડી (સ્ટિફન ગ્રેહામ) એના દીકરા જૅમી (ઓવેન કૂપર)ને ભેટીને રડી પડે છે. તેર વરસના કિશોર પર એની ઉંમરી છોકરીના ખૂનનો આરોપ મુકાય ત્યારે કયો બાપ માનશે કે મારા દીકરાએ આવું હીન કૃત્ય કર્યું હશે? એ પણ ચાકૂથી એની હમઉમ્ર દોસ્તના શરીર પર સાત-સાત વખત કારમા ધા કરીને?

ઓટીટી પર ગાજી રહેલી બ્રિટિશ સિરીઝ ‘એડોલસન્સ’ એટલે કિશોરાવસ્થા ચાર એપિસોડની છે. નેટફ્લિક્સ પર એની રજૂઆત સાથે એણે ભારત નહીં, આખી દુનિયામાં દર્શકોને પોતાની તરફ ખેંચી લીધા છે, દંગ કરી દીધા છે. એનાં બેએક મુખ્ય કારણ છે. એક તો સિરીઝમાં વાત છે કાચી વયના ટીનએજરે કરેલી હત્યાનો પ્લોટ અને બીજું, એના દરેક એપિસોડની માવજત. ‘એડોલસન્સ’નો દરેક એપિસોડ એક જ શોટમાં શૂટ થયો છે. એટલે, એકવાર એક દ્રશ્ય કે ફ્રેમ સાથે એપિસોડ શરૂ થાય પછી ક્યાંય કટ નહીં. કલાકાર બદલાય, પરિસ્થિતિ બદલાય, લોકેશન પણ બદલાય છતાં, કેમેરા કશેય કટ વિના અસ્ખલિતપણે શૂટ કરે રાખે. આવું કરવું આસાન નથી. ફિલ્મમેકિંગની આ મૌલિક સ્ટાઇલે પણ સિરીઝને જુદી પાડી છે.