કલાકારોને સિતારા શાને કહેતા હશે? અમુક ચહેરા સાવ અજાણ્યા હોય અને અચાનક પ્રસિદ્ધિના આકાશમાં ચમકવા માંડે એટલે? એકવાર નામ થયા પછી અમુક શુક્રતારાની જેમ સતત ઝણહળતા રહે અને અમુક ખરી પડે, એટલે? કોને ખબર, પણ જે રીતે ઓનલાઇન મનોરંજનની દુનિયામાં સદંતર અજાણ્યા ચહેરા આવીને છવાઈ જાય છે એ જોઈને કલાકારોને સિતારા કહેવું એકદમ વાજબી લાગે.

અજાણ્યા ચહેરામાંથી સિતારા થનારાં બે કલાકારો એટલે શોભિતા ધુલિપાલા અને સુવિન્દર વિકી. શોભિતા હવે ખાસ્સું જાણીતું નામ છે. સુવિન્દર ‘કોહરા’ વેબ સિરીઝથી છવાઈ ગયા છે. ‘કોહરા’ પંજાબી સિરીઝ છે. હિન્દી સહિતની ભાષાઓમાં માણી શકાય છે. એની શરૂઆત રસપ્રદ છે. ધુમ્મસિયાળી એક સવારે એક યુવક અને યુવતી ખુલ્લા ખેતરમાં કામુક પળો માણી રહ્યાં છે. એકાએક કર્મ વચ્ચે પડતું મૂકીને યુવક સતત ભસ-ભસ કરી રહેલા કૂતરાને ભગાડવા જાય છે… અને એના હોશ ઊડી જાય છે, કારણ કે એની નજર પડે છે એક શબ પર!

આવે છે પોલીસ. એમાં એક છે બલબીર સિંઘ ઉર્ફે સુવિન્દર. કારકિર્દીનાં અનેક વરસો પછી પણ બલબીર મામૂલી સબ ઇન્સ્પેક્ટરથી વિશેષ કશું નથી. ‘કોહરા’માં બલબીરના પાત્રએ બેહદ પ્રશંસા અંકે કરી છે. ક્રાઇમને કેન્દ્રમાં રાખીને આવેલી અનેક વેબ સિરીઝ પછી પણ કોહરાએ તરંગો સર્જ્યાં છે. એનું એક સશક્ત કારણ સુવિન્દરનો અભિનય છે. શી ખાસિયત છે એમના અભિનયની?

કલાકારના હાથમાં હોય છે પાત્રને સાકાર કરવાનું મહા અઘરું કામ. લખાણ એક વાત છે અને દિગ્દર્શન બીજી વાત. કલાકારે એ બન્નેને પાર કરીને આગળ જવાનું હોય છે. એણે પાત્રને સૂઝબૂઝથી સમજવાનું અને જીવંત કરવાનું હોય છે. એ કામ સુવિન્દરે એટલી બખૂબી કર્યું છે કે ‘કોહરા’ સમગ્રપણે એમની સિરીઝ લાગે છે. એવું કરવામાં એમણે આંખો અને મૌનનાં શોનો ઉપયોગ કર્યો છે. બહુ ઓછા કલાકારોએ આ કળા આત્મસાત કરી હોય છે. વીતેલા સમયના અમુક કલાકારોમાં આપણે એ ખૂબી હતી. જેમ કે ગુરુદત્ત, સંજીવ કુમાર. બીજાં નામ પણ છે જ છતાં, વાત અત્યારે સુવિન્દરની છે.

‘કોહરા’ના શરૂઆતી એપિસોડમાં દર્શક તરીકે થાય કે અચ્છા, ઓછાબોલું લાગે છે બલબીરનું પાત્ર, આગળ કદાચ ફાટશે ત્યારે નવો રંગ આવશે. એવું કશું થતું નથી. એનાથી ઊલટું, સિરીઝ આગળ વધે છે એમ બલબીર મૌન રહીને એટલો બોલકો થાય છે કે એની આંતરપીડા, એના મનમાં ચાલતી કશ્મકશ વગર શબ્દોએ વીંધવા માંડે છે. સુવિન્દરનું પાત્ર એના વાસ્તવિક, મધ્યવયસ્ક કરતાં મોટી વયનું છે. છતાં એ પાત્ર જીવી ગયા છે.

સુવિન્દર મૂળ હરિયાણાના સિરસાના છે. ચંદીગઢમાં મોટા થયા છે. પિતાને પ્રયોગાત્મક રંગભૂમિ કરતા જોઈને સુવિન્દરને અભિનયમાં રુચિ જાગી હતી. આઠમા ધોરણમાં ભણતાં એમણે ‘અંધેરી નગરી ચૌપટ રાજા’ નાટકમાં અભિનય કર્યો હતો. પંજાબી ફિલ્મોમાં કારકિર્દી શરૂ કરી હતી છેક ૨૦૦૨માં, ‘દેશ હો યા પરદેશ’ ફિલ્મથી. એમાં લીડમાં હતાં ગુરુદાસ માન અને જુહી ચાવલા. ત્યાંથી ‘કોહરા’ પહોંચતા એમને બે દાયકા લાગ્યા. ઓવર ધ ટોપ કોમેડી માટે પંજાબી ફિલ્મ ઇન્ડસ્ટ્રી જાણીતી છે. એ માહોલમાં ખાસ્સો સમય કાઢવા છતાં બલબીરને ન્યાય આપવો એ પોતાનામાં એક કમાલ છે. ‘કોહરા’ પહેલાં નાનાં નાનાં પાત્રો કરતાં એમણે સંઘર્ષ ખેડયો છે. ‘પાતાલલોક’ નામની સફળ સિરીઝના એક એપિસોડમાં ક્ષુલ્લક પાત્રમાં એ હતા. શાહિદવાળી ‘ઊડતા પંજાબ’માં કાકુ તરીકે આવ્યા અને ભુલાઈ ગયા. અક્ષયની ‘કેસરી’માં નાયક લાલ સિંઘ તરીકે પણ ખાસ નોંધ નહોતી લેવાઈ. હવે વાત બદલાઈ ગઈ છે. આઈએમડીબીના કલાકારોના રેટિંગમાં દીપિકા પદુકોણ પછી તેઓ હાલમાં બીજા નંબરે સૌથી લોકપ્રિય કલાકાર છે. ગજબ અચીવમેન્ટ. વાહ, સુવિન્દર!

શોભિતા ધુલિપાલા પણ એવી જ રીતે પોતાનું સ્થાન બનાવીને અત્યારે કરિયરના શ્રે કાળમાંથી પસાર થઈ રહ્યાં છે. એકત્રીસ વરસની આ અભિનેત્રી હિન્દી, મલયાલમ, તામિલ, તેલુગુ ઇન્ડસ્ટ્રીમાં કાર્યરત છે. દસ વરસ પહેલાં મિસ ઇન્ડિયા અર્થનો ખિતાબ એમણે જીત્યો હતો. ૨૦૧૬માં અનુરાગ કશ્યપે એમને તક આપી હતી ‘રમણ રાઘવ ૨.૦’ ફિલ્મમાં. બ્યુટી કોન્ટેસ્ટ જીતનારી ઘણી યુવતીઓ અભિનયના વિશ્વમાં છવાઈ છે અને ઘણી, આ તો સાવ પ્લાસ્ટિક છે, એમ બદનામ પણ થઈ છે. શોભિતા બેમાંથી કોણ છે એ સિદ્ધ થયું ‘મેઇડ ઇન હેવન’ સિરીઝથી. એમાં તારા ખન્નાનું પાત્ર એમણે ભજવ્યું અને બસ, ત્યારથી પાછા વળીને જોયું નથી. એ પાત્ર ભજવવા મળ્યા માટે શોભિતાએ સોનમ કપૂરનો પણ આભાર માનવો જોઈએ, કારણ પાત્ર સૌથી પહેલાં ઓફર થયું હતું સોનમને. એમણે એ નકાર્યું અને મેકર્સે વિચાર્યું કે આ પાત્રમાં નવો ચહેરો લઈએ. બસ, શોભિતાનું નસીબ ખુલી ગયું.

શોભિતા તેલુગુભાષી છે. માતૃભાષાની ફિલ્મમાં એમને ‘મેઇડ ઇન હેવન’ પછી તક મળી, ૨૦૧૮માં. પછી તો એ સતત રહી વ્યસ્ત છે. હાલમાં ‘ધ નાઇટ મેનેજર’ સિરીઝમાં પણ એમને કાવેરી જેવું સરસ પાત્ર મળ્યું છે.

ઓટીટી પ્લેટફોર્મ્સ સતત ગણાકાપ સ્પર્ધામાંથી પસાર થઈ રહ્યાં છે. ગમે તે ભોગે દર્શકોને જીતવા માટે તેમણે નાના પ્રકારના યત્નો કરવાના છે. ૨૦૨૩ અડધાથી વધુ પસાર થઈ ગયું છે ત્યારે એ જાણીએ કે કોણ કેટલા પાણીમાં છે

ઓટીટી પર આનંદ માણવા રિમોટ ઉઠાવ્યા લીધા પછી વ્યક્તિ કયા પ્લેટફોર્મ પર સૌથી પહેલાં પહોંચે છે એ અગત્યની બાબત છે. જે ઓટીટી પ્લેટફોર્મ મગજ પર છવાયેલું હોય એ અથવા જેના પર મનગમતો શો કે ફિલ્મ જોવાની તાલાવેલી થઈ રહી હોય એ તરફ વ્યક્તિ સૌપ્રથમ વળે છે. એ થઈ સામાન્ય માનસિકતા. એની સાથે અગત્યની બાબત છે કયું પ્લેટફોર્મ પોતાની બ્રાન્ડને મોટી કરવા સતત ધમપછાડા કરી રહ્યું છે. બ્રાન્ડિંગ, માર્કેટિંગ, ઓફર્સ વગેરે થકી પણ ઓટીટી પ્લેટફોર્મ પોતાની લીટી બીજા કરતાં લાંબી કરી શકે છે. આ બધું કરીને ૨૦૨૩માં એક અથવા બીજા રસ્તે કોણ, ક્યાં પહોંચ્યું છે એની વાત કરીએ.

જીઓ સિનેમાએ ક્રિકેટ અને ટેનિસની ટોપ ટુર્નામેન્ટ્સ ગજવે કરીને સ્પર્ધકોની ઊંઘ હરામ કરી છે. વળી, એમાંનું મોટા ભાગનું મફતમાં ઉપલબ્ધ હોવાથી અને જિયો મોબાઇલ આખા દેશમાં ઘર કરી ગયા હોવાથી એને એડવાન્ટેજ છે. પરિણામ એ છે કે હજી એક-દોઢ વરસ પહેલાં જેની કોઈ વિસાત નહોતી લેખાતી એવું આ પ્લેટફોર્મ અમુક પરિમાણોમાં દેશનું બીજા નંબરનું ઓટીટી પ્લેટફોર્મ બની ગયું છે. જિયોએ મફતમાં ફિલ્મો અને વેબ સિરીઝનો મારો પણ શરૂ કરી દીધો છે. ઉદ્દેશ એટલો કે જે દર્શકો આઈપીએલ વગેરેથી એની સાથે સંકળાયા એ પાછા ના ચાલ્યા જાય.

નવાઈની વાત એ પણ કે ક્રિકેટના રાઇટ્સ હાથમાંથી ચાલ્યા જવાને કારણે ડિઝની પ્લસ હોટસ્ટારને મોટો ફટકો પડવાની એક શક્યતા હતી. એવું થયું નથી. આ વરસે પણ એણે સારા શોઝથી પોતાની મહત્તા જાળવી રાખી છે. એના સૌથી વધુ જોવાયેલા શો (કે ફિલ્મો)માં ‘ધ નાઇટ મેનેજર’, ‘તાઝા ખબર’, ‘સાસ બહુ ઔર ફ્લેમિંગો’, ‘સિટી ઓફ ડ્રીમ્સ’, અને ‘પોપ કૌન’ આવે છે. એ અલગ વાત કે આ શોઝમાંથી બેમોઢે વખાણ કરવાં પડે એવો શો એક પણ નથી.

૨૦૨૩ના ફર્સ્ટ હાફના ટોપ શોઝમાં પ્રાઇમ વિડિયોના ‘ફર્ઝી’, ‘દહાડ’ અને ‘હેપી ફેમિલીઃ કંડિશન્સ અપ્લાય’ પણ આવે છે. ત્રણેય શો પ્રમાણમાં સારા છે. જોકે ‘ફર્ઝી’ માટે કહી શકાય કે જે ખાસિયતો એની પહેલાં આ પ્રકારના શોઝમાં આવી એનું એમાં પુનરાવર્તન થયું છે. શાહિદ કપૂર જેવા સ્ટારની હાજરી અને રાજ અને ડીકે જેવા મેકર્સનાં નામ સિરીઝ સાથે સંકળાયેલા હોવાથી દર્શકો એના તરફ ખેંચાયા. ડિટ્ટો એવું ‘દહાડ’ માટે કહી શકાય જેમાં સોનાક્ષી સિંહા છે. રહી વાત ‘હેપી ફેમિલી’ની, તો સાફસુથરા પારિવારિક શોઝની શ્રેણીમાં આવતો આ શો દર્શકોને આકર્ષે એ સ્વાભાવિક ગણાય.

મફતમાં ખાસ્સું મનોરંજન પીરસતું પ્લેટફોર્મ એમએક્સ પ્લેયર આ વરસે અત્યાર સુધીમાં ખાસ ઉકાળી શક્યું નથી. ‘આશ્રમ’ જેવી ગાજેલી સિરીઝે એને જે લીડ આપી હતી એ પાછી અંકે કરવા આ ઓટીટીએ ફરી એવું જ કંઈક પીરસવું પડશે. ‘આશ્રમ’ની નેક્સ્ટ સીઝન પણ એ કામ કરી શકે છે. દેશ અને દુનિયામાં એક સૌથી પાવરફુલ ગણાતું પ્લેટફોર્મ નેટફ્લિક્સ પણ વરસના પૂર્વાર્ધમાં એવો કોઈ શો કે ફિલ્મ આપી શક્યું નથી જેના માટે એ પોરસાઈ શકે.

બુદ્ધિ બહેર મારી જાય એ હદે ડિજિટલ દુનિયામાં સેક્સનું આક્રમણ જામ્યું છે. સપરિવાર શિષ્ટ, સામાજિક જોવા બેસો ત્યારે પણ અચાનક કંઈક અભદ્ર માથે ઝીંકાઈ જઈ શકે છે. તમે જોતા હોવ એ શો સાફશુથરો હોય પણ બ્રેકમાં એડ કે કોઈક ટ્રેલરમાં સેક્સનો ઓવરડોઝ હોય એવું બની શકે છે. આ સિચ્યુએશનમાં સૌએ પોતપોતાની રીતે પોતાના સંસ્કારનું રક્ષણ કરવું એ એકમાત્ર ઉપાય છે.

વરસો પહેલાં, મીન્સ 2010માં એક ફિલ્મ આવી હતી, ‘લવ સેક્સ ઔર ધોખા.’ નિર્માણ કર્યું હતું એકતા કપૂર આણિ મંડળીએ. એકતાની કંપની ઑલ્ટ એન્ટરટેઇનમેન્ટ અને બાલાજી મોશન પિક્ચર્સની એ ફિલ્મમાં ત્યારનાં નવોદિત અને આજનાં સ્ટાર્સ રાજકુમાર રાવ અને નુસરત ભરુચા સહિતનાં કલાકારો હતાં.  આશરે બે કરોડની એ ફિલ્મે બોક્સ ઓફિસ પર એના કરતાં પાંચગણો વેપાર કર્યો હતો. એનાથી અગત્યની બાબત એ હતી કે આ સેક્સપ્રચુર, નવી પેઢી જે સમજે એ તૌર-તરીકાથી છલોછલ ફિલ્મોની આખી એક દુનિયા સર્જવાનો માર્ગ મોકળો કરી આપ્યો.

2023માં આવો. ઓટીટી અત્રતત્રસર્વત્ર છે. અનેક એપ્સ છે. જોઈ જોઈને થાકી જવાય એટલી ફિલ્મો, વેબ સિરીઝ વત્તા ડોક્યુમેન્ટરીઝ, શોર્ટ ફિલ્મ્સ, ટૂંકા ને ટચ વિડિયો છે. સેક્સ એમાં એટલી પ્રબળતાથી પીરસવામાં આવી રહ્યું છે કે ના પુછો વાત. થોડા દિવસ પહેલાંની વાત. ઉલ્લુ નામની એપ પર એકએકથી ચડિયાતા, કહો કે સભ્ય દર્શકનું માથું શરમથી ઝુકાવી દે એવા, શોઝ વગેરેની ભરમાર છે. ડિજિટલ પબ્લિશર કોન્ટેન્ટ ગ્રિવન્સીસ કાઉન્સિલ નામની ઓટીટીની એક સેલ્ફ રેગ્યુલેટરી સંસ્થા છે. એના પ્રમુખ તરીકે સર્વોચ્ચ ન્યાયાલયના એક જસ્ટિસ છે. એમણે ઉલ્લુને આદેશ આપ્યો કે એ તમામ શોઝ ઉતારો જેમાં સેક્સની માત્રા અનહદ છે. કોઈક ઓટીટી પ્લેટફોર્મને આ પ્રકારનો આદેશ અપાયાનો આ દેશનો પ્રથમ કિસ્સો છે.

એકતા કપૂરની પણ આ બદી ફેલાવવામાં તગડી ભૂમિકા છે. 2010માં લવ સેક્સ… બનાવ્યા પછી એમણે 2011માં દર્શકોને રાગિણી એમએમએસ ફિલ્મથી ગલગલિયાં કરાવ્યાં. સાચું કહો તો એકતા એવી દીર્ઘદર્ષ્ટાં છે જેમણે ઓટીટીના ઉજળા ભવિષ્યને ઇન્ડસ્ટ્રીના અન્ય માંધાતાઓ કરતાં ક્યાંય પહેલાં જાણી લીધું હતું. એમની કંપની ઑલ્ટ બાલાજી એ સમયે અસ્તિત્વમાં આવી ચૂકી હતી જ્યારે આજના ઓટીટીમય યુગની કોઈએ કલ્પના સુધ્ધાં કરી નહોતી. ટેલિવિઝન પર સાસ-બહુ કલ્ચરને સોળે કળાએ ખીલવનારાં આ નિર્માત્રીએ ડિજિટલ દુનિયામાં પારિવારિક પાવરને એક કોરાણે મૂકીને યુવાલક્ષી અને સેક્સ છલોછલ સર્જનો કરવામાં ઘણાંને પાછળ મૂકી દીધા એમ કહેવામાં અતિશયોક્તિ નથી.

ગયા અઠવાડિયે એવા સોશિયલ સ્ટાર્સની આપણે વાત કરી જેઓએ ઓનલાઇન દુનિયામાં આગવું સ્થાન બનાવ્યું છે. એને એવો સરસ પ્રતિસાદ મળ્યો કે થયું આજે ફરી એવા બીજા થોડા સ્ટાર્સની અને ડિજિટલ સ્ટાર કેવી રીતે બનવું એની વાત કરીએ

વાઇરલ થયેલા વિડિયોથી વ્યક્તિનું વિકિપીડિયા પર આવી જાય એ ઘણું કહેવાય. કારણ ઘણા સેલિબ્રિટીઝ છે, જેમાં એક્ટર્સ, લીડર્સ, ક્રિકેટર્સ વગેરે વગેરે પણ સામેલ છે, જેમનું વિકિપીડિયા પેજ નથી. એ બધા વચ્ચે આ ડાન્સિંગ અંકલ એટલે સંજીવ શ્રીવાસ્તવ છે. ભોપાલની એક યુનિવર્સિટીમાં એ પ્રોફેસર છે. ગ્વાલિયરમાં એક લગ્ન હતાં, એમાં સંગીતનો કાર્યક્રમ હતો. સંજીવ અંકલે એમાં એક ડાન્સ કર્યો અને એ કોઈકે મૂક્યો ઇન્ટરનેટ પર. પત્યું, એક વિડિયોથી સંજીવ અંકલ જાણીતા થઈ ગયા. એમના નામે વિકિ પેજ પણ બોલે છે. એ એક વિડિયોની તાકાત એવી કે સંજીવ અંકલ એના લીધે ગોવિંદા (જેના એક ગીત પર એમણે ડાન્સ કર્યો હતો) એ સલમાન ખાન સહિતના સ્ટાર્સને મળી શક્યા અને ટીવી પર પણ ઝળક્યા.

સુરતમાં રહેતો એક ફુટડો યુવાન રોહિત ઝિંઝુરકે છે. એ રિએક્શનબોય તરીકે પણ ઓળખાય છે. એના ઇન્સ્ટાગ્રામ પર અઢી કરોડથી વધુ ફોલોઅર્સ છે. યુટ્યુબ, ટિકટોક વગેરેના ફોલોઅર્સ અલગ. રોહિત ગીતો સહિત વિવિધ પ્રકારના વિડિયો બનાવતો રોહિત સોશિયલ પ્લેટફોર્મ્સથી સરસ આવક રળે છે.  ઓનલાઇન સ્ટાર બન્યા પહેલાં એ કપડાંની દુકાનમાં કામ કરતો હતો. પછી બીજી એક કંપનીમાં કામ કર્યું. સાધારણ પરિવારના આ ટીનએજરને બહુ જલદી એ જાણ થઈ ગઈ હતી કે પૈસા કમાવવા પડશે, બોસ. એ માટે કંઈક હટ કે કરવું પડશે. એમાંથી એણે શરૂ કર્યા ઓનલાઇન અખતરા. એ અખતરા એને ફળ્યા અને સુપર ફળ્યા. આજે એ જાણીતો ઇન્ફ્લુએન્ઝર છે અને આર્થિક રીતે સંપન્ન છે.

સુરતની એક વાત કરીએ. ઇન્ટરનેટ પર ગુજરાતી ઇન્ફ્લુએન્ઝર્સ સર્ચ કરતાં સુરતના ઘણા યુવાનોનાં નામ જડી આવે છે. રિયા ઝા, બાર્બી, સચીન તિવારી, શિવમસિંઘ રાજપુત, વીતરાગ મહેતા, સની પરમાર, મિતેશ, ગોપાલી તિવારી વગેરે એમાં સામેલ છે. અમદાવાદની તુલનામાં કદાચ આ મામલે સુરત આગળ છે. જોકે એમ તો ગુજરાતનાં નાનાં શહેરો અને ગામોમાં પણ ઓનલાઇન પ્રતિભાઓ છે.

ઓનલાઇન નામના કોઈને સાવ અચાનક અને અનાયાસ મળે એ નવી વાત નથી. યાદ કરો પેલું મલયાલમ ગીત, મનિક્યા મલરાયા, જેમાં એક અભિનેત્રી નામે પ્રિયા પ્રકાશ વારિયર હતી. નામ વાંચીને ઘંટડી ના વાગે તો યાદ કરો એ વિડિયો ક્લિપ જેમાં એક ફુટડી કન્યા આંખ મિચકારતી હતી. એનું એ આંખ મિચકારવું આખા ગીત કરતાં વધુ પોપ્યુલર રહ્યું હતું. એ એક દ્રશ્યથી પ્રિયા નેશનલ સ્ટાર બની હતી. મલયાલમ અને તેલુગુ ફિલ્મોની અભિનેત્રી પ્રિયાને જે નામના મળી એની કલ્પના એણે કે પેલું ગીત બનાવનાર કોઈએ કરી જ નહોતી.

ભુવન બદયાકર નામના શિંગ વેચતા બંગાળી માણસનો કિસ્સો પ્રમાણમાં તાજો છે. બાવન વરસનો આ આમ આદમી મૂળે પશ્ચિમ બંગાળના કુરાલજુરી ગામનો સૂકા મેવા વેચનારો એક નાનકડો ફેરિયો. એણે પોતાની શિંગ વેચવા ગીત ગાવાનું શરૂ કર્યું અને થયો જાદુ. કચ્ચા બદામ (એટલે શિંગ) ગીત ઓનલાઇન આવ્યું અને જોતજોતામાં સરહદો વળોટતાં સૌના મોઢે ચડી ગયું. એક ગીતના પ્રતાપે એ સેલિબ્રિટી બન્યો, ટીવી સિરિયલનો અભિનેતા, સિંગર બની ગયો.

2021માં છત્તીસગઢના એક 12 વરસના છોકરા નામે સહદેવ દિરડોએ બચપન કા પ્યાર ગીત પોતાની આગવી અદામાં ગાયું. કારણ હતું સહદેવની ગાવાની આગવી અદા. ગીત વાઇરલ થયું. એવું કે બાદશાહ જેવા ટોચના સિંગરે એના પરથી વિડિયો બનાવ્યો. સહદેવે એવી નામના કમાઈ કે એ ઘણા ટીવી શોઝમાં પણ ઝળક્યો છે.

સવાલ એ થાય કે આવી નામના, આવો પૈસો, આવો સર્જનાત્મક આનંદ અંકે કરવા કોઈ માસ્ટર કી હોઈ શકે ખરી? જવાબ છે હા અને ના. હા એટલા માટે કે જેમની પાસે સાધન, ટીમ, ક્રિએટિવ ફિલ્ડનો અનુભવ અને ગણતરીઓ છે તેઓ આ ક્ષેત્રમાં વ્યવસ્થિત આયોજન સાથે આગળ વધીને પોતાની કેડી કંડારી શકે છે. એક કંપનીએ બનાવેલા કામવાલીના વિડિયો એનું ઉદાહરણ છે. એમાં કામવાલીનું પાત્ર ભજવતી પુણેની અપર્ણા ટંડલે ખાસ્સી જાણીતી થઈ છે. એના વિડિયો બેહદ લોકપ્રિય છે અને અપરંપાર વખતો જોવાયા છે.

જવાબ ના એટલે છે કે વગર સાધન અને આર્થિક તાકાત પણ આ ક્ષેત્રમાં અસંખ્ય લોકોએ પોતાનું દ્રઢ સ્થાન બનાવ્યું છે. ઉપર આપણે મમળાવેલાં મોટાભાગનાં ઉદાહરણો એ પ્રકારનાં છે. જાત પર વિશ્વાસ રાખીને અને કર્મણ્યેવાધિકારસ્તે શ્લોકને સાંગોપાંગ અપનાવીને પણ ઓનલાઇન દુનિયામાં સફળ થઈ શકાય છે.

સૌથી પહેલાં એ નક્કી હોવું જોઈએ કે એકાએક મન થાય અને મસ્તી ઊપડે ત્યારે જ વિડિયો મૂકવાના નથી. આ કામ સિસ્ટમેટિક અને ગંભીરતાપૂર્વક કરવું જોઈએ. કોઈની નકલ કરવાની કે કોઈના કંડારેલા રસ્તે ચાલવાની પણ જરૂર નથી. સાવ વિચિત્ર અને અન્યોને અડબંગ લાગતો વિચાર પણ, જો પોતાના પર વિશ્વાસ હોય, તો ઓનલાઇન દુનિયામાં અજમાવી જોવા જેવો છે. નિષ્ફળતા મળે અથવા ધાર્યું પરિણામ ના મળે તો પણ મુંઝાવાની જરૂર નથી. એક નહીં તો બીજો, બીજો નહીં તો ત્રીજો આઇડિયા અજમાવતા રહેવાનું. એમ કરતાં કરતાં ઓનલાઇન દુનિયાથી સુપરિચિત થવાશે એ પાકું છે.

માત્ર ગુણવત્તા નહીં, નસીબ પણ થોડો સાથ આપે તો કશું પણ થઈ શકે છે. સાથે જોઈએ વિડિયો વાઇરલ કરવાની સમજણ. એક રીતે એ આપોઆપ થઈ શકે છે અને બીજી રીતે એ ડિજિટલ ટ્રિક્સનો ઉપયોગ કરીને પણ થઈ શકે છે. આ બધું આવડતું ના હોય તો પણ શીખી જરૂર શકાય છે. સૌથી સારી વાત એ છે કે આવું જ્ઞાન અર્જિત કરવા હજારો કે લાખો રૂપિયા ખર્ચવાની ખરેખર જરૂર નથી. ઓનલાઇન માસ્ટરી મેળવવા માટે આવશ્યક જ્ઞાન ઓનલાઇન દુનિયામાં જ સાવ મફતમાં મળે છે. બસ, નિષ્ણાતોએ બનાવેલા વિડિયો જુઓ, લેખ વાંચો, એનાથી જે સમજાય એ પ્રમાણે પ્રયોગ કરો અને આગળ વધો.

જરા વિચારો કે સાવ નાનકડા ગામમાં રહેતા કે સાવ સાધારણ પરિસ્થિતિ ધરાવતા કોઈ બાળકે કે કોઈ યુવાને ઓનલાઇન સેન્સેશન બનવા શું કર્યું હશે? નવી પેઢીની એક સારી વાત એ છે કે એ ખણખોદ કરીને પણ શીખવા ઉત્સુક છે. જિજ્ઞાસા અને જીદ ઓનલાઇન સફળતામાં કામ આવે છે. એટલે જ, એમાં ઝંપલાવતી વખતે એ ઠરાવી લો કે જો એકવાર મેદાનમાં ઊતર્યા તો પીછેહઠ કરવી નથી એના સંકલ્પ સાથે જ ઊતરવું છે. દરેક વ્યવસાયની જેમ આ પણ એક સિરિયસ વ્યવસાય છે. એમાં પણ નેટવર્કિંગ અને પોતાને અપડેટેડ રાખવા મહેનત કરવી પડે છે. તો નીકળી પડો અને કરો ફતેહ.

નવું શું છે?

• સલમાન ખાનની ‘કિસી કા ભાઈ કિસી કી જાન’ જોવા થિયેટરમાં મહેરામણ ઉમટ્યો નહોતો. ઝીફાઇવ પર આજથી એનું આગમન થયું છે ત્યારે મેકર્સ આશા રાખી શકે કે દર્શક ભાઈઓ અને બહેનો એને વધાવશે. તમારે એમાંના એક બનવું હોય તો રિમોટ ઉપાડજો.
• કંગના રનૌતની નિર્માત્રી તરીકેની અને ઘણા વખતથી આવું આવું કરતી ફિલ્મ ‘ટિકુ વેડ્સ શેરૂ’ આજથી આવી ગઈ છે. જોવા માટે જવાનું છે પ્રાઇમ વિડિયો પર. નવાઝુદ્દીન સિદ્દીકી, અવનીત કૌરને ચમકાવતી ફિલ્મની ડિરેક્ટર સાંઈ કબીર છે.
• ‘દંગલ’ ફેમ નિતેશ તિવારીની આશાસ્પદ ફિલ્મ છે ‘બવાલ.’ એમાં વરુણ ધવન અને જાહ્નવી કપૂર બે સિતારા છે. નિર્માતા પણ મોટા ગજાના છે, સાજિદ નડિયાદવાલા. ફિલ્મ થિયેટર સુધી પહોંચવાને બદલે સીધી ઓટીટી પર આવશે. આવતા મહિને એ સ્ટ્રીમ થવાની શરૂ થશે પ્રાઇમ વિડિયો પર.
• સુપર હિટ ‘સ્કેમ’ની પહેલી સીઝનમાં પ્રતીક ગાંધીએ હર્ષદ મહેતાના પાત્રને ન્યાય આપ્યો હતો. હંસલ મહેતાની સીરિઝની નવી સીઝનમાં અબ્દુલ કરીમ તેલગીના સ્ટેમ્પ પેપરના સ્કેમની વાત છે. સિરીઝ આવશે સોની લિવ પર, સપ્ટેમ્બરમાં.
• સુહાના ખાન, અગત્સ્ય નંદા, ખુશી કપૂર સહિતનાં ફિલ્મી પરિવારનાં સંતાનોને ચમકાવતી ઝોયા અખ્તરની બહુચર્ચિત ફિલ્મ ‘ધ આર્ચીઝ’નું ટ્રેલર આવી ચૂક્યું છે. 1960ના દાયકાના બેકડ્રોપમાં એની વાર્તા ચાલે છે. આર્ચીઝ જેવી લોકપ્રિય કોમિક સિરીઝથી એ પ્રેરાયલી છે. ટ્રેલર જોઈને એમ લાગે છે જાણે ફિલ્મ કરણ જોહર્સ, આદિત્ય ચોપરાઝની ટિપિકલ કોલિજિયન ટાઇપ્સની ફિલ્મો જેવી હશે. નેટફ્લિક્સ પર ફિલ્મની પધરામણી થાય ત્યારે સાચી ખબર પડશે.

ગુજરાત સમાચારની સંજયની કૉલમ ઑનલાઇન ઝિંદાબાદમાં શુક્રવાર તા.23 જૂન, 2023 પ્રસિદ્ધ થયેલો લેખ)

આ લેખ ગુજરાત સમાચારમાં વાંચવા અહીં ક્લિક કરોઃ

https://epaper.gujaratsamachar.com/chitralok/23-06-2023/6

ઘણાં ઓટીટી પ્લેટફોર્મ્સમાં અકાઉન્ટ ખોલાવવું, પૈસા ભરવા, ટ્રેક રાખવો એના કરતાં એક અકાઉન્ટથી અનેક ઓટીટી પ્લેટફોર્મ્સ માણવાં વધારે માફક આવે. એગ્રિગેટર કંપનીઓ આ કામ કરે છે. એગ્રિગેટર્સની સેવા ઓટીટી વિશ્વનું ભવિષ્ય છે

હાથમાં રિમોટ હોય. ફુરસદ હોય. ઓટીટી જોવાની તાલાવેલી હોય. ત્યારે મૂંઝવણ એ થઈ શકે કે શું જોવું? સરેરાશ વ્યક્તિ શું જોવું એ નક્કી કરવામાં આશરે ખાસ્સો સમય કાઢી નાખે છે. બીજી મૂંઝવણ કે જે જોવું હોય એ કયા ઓટીટી પ્લેટફોર્મ પર છે. પછી એ પણ વિચારવાનું કે જોવું છે એ ફલાણા ઓટીટી પર છે તો ખરું પણ એ પ્લેટફોર્મનું સબસ્ક્રિપ્શન લીધું છે કે નહીં. નથી લીધું તો ભરો પૈસા, બનાવો અકાઉન્ટ, કરો મહેનત.

એક પછી એક નવાં ઓટીટી પ્લેટફોર્મ્સ આવી રહ્યાં છે ત્યારે યુઝર્સ માટે કેટલાં લવાજમ ભરવાં, કેટલાં ખાતાં મેનેજ કરવાં એ મોટી મુશ્કેલી છે. ઓટાટી પાછળ સામાન્ય માણસનો થઈ રહેલો ખર્ચ પણ વધવા માંડ્યો છે. વિવિધ પ્લેટફોર્મ્સ પર અકાઉન્ટ બનાવ્યા પછી એમનો ટ્રેક રેકોર્ડ રાખવો પણ કડાકૂૂટ છે. આ બધાંથી આપણને બચાવી શકે છે એગ્રિગેટરની સેવા.

એગ્રિગેટર એટલે એવું પ્લેટફોર્મ જે એક અકાઉન્ટમાં અનેક ઓટીટી સેવા પૂરી પાડે. ઘડીકમાં પ્રાઇમ વિડિયો, ઘડીકમાં નેટફ્લિક્સ, એમએક્સ પ્લેયર, ઘડીકમાં ઝીફાઇવ એમ ગોળગોળ ફરવાની ઝંઝટથી જે આપણને બચાવે. બસ એક પ્લેટફોર્મ, એક લવાજમ અને અનેક ચોઇસ. આવું કરવા એગ્રિગેટર વિવિધ ઓટીટી સાથે હાથ મિલાવીને એમની સેવા પોતાના પ્લેટફોર્મ પર મૂકી દે છે. પછી એ કાં તો પોતે સિંગલ લવાજમ લઈને એ ઓટીટી જોવાની સગવડ પૂરી પાડે, કાં પછી જે તે લવાજમ પોતાને ત્યાંથી સીધા ભરવાની સગવડ કરી આપે.

ઓટીટી પ્લેટફોર્મ અને એગ્રિગેટર વચ્ચેના કરારને લીધે યુઝરને ઘણા લાભ મળે છે. પહેલો લાભ, ઉપર જણાવ્યું તેમ, અનેક ખાતાં ખોલવાં અને મેનેજ કરવાની ઝંઝટમાંથી મળતી મુક્તિ છે. બીજો લાભ વિવિધ લવાજમ પાછળ એકંદરે થતા ખર્ચ કરતાં ઓછો ખર્ચ થવાની શક્યતા છે. એગ્રિગેટર કંપનીઓ રિડિસ્ટ્રિબ્યુટર તરીકે પણ ઓળખાય છે.

સરળ શબ્દોમાં સમજવા ઉદાહરણ – કિરાણાની નાનકડી દુકાન અને નવા જમાનાના સુપર સ્ટોરનું લઈએ. સુપર સ્ટોરમાં અનાજ-કરિયાણા ઉપરાંત અનેક ચીજો ખરીદી શકાય. એના માટે દુકાને દુકાને ફરવાની જરૂર રહેતી નથી. એગ્રિગેટર્સ ઓટીટીના સુપર સ્ટોર્સ છે એમ સમજી લો. તેઓ અનેક ઓટીટીને એક એપ કે પ્લેટફોર્મ પર લાવીને મૂકી દે છે. પછી એ બધાંનાં લવાજમ પોતાના પ્લેટફોર્મ પર ભરવાની સગવડ કરી આપે છે. એમાં ડિસ્કાઉન્ટ પણ લાવી આપે છે. ગ્રાહકને ખાતું બનાવ્યા પછી એક કે વધારે ઓટીટીના વપરાશમાં જો કોઈ અડચણ પડે તો એનું નિવારણ પણ એ શોધી આપે છે.

ઓટીટી પ્લેટફોર્મ આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (હવે આ કમાલથી સૌ થોડેઘણે અંશે પરિચિત છે) થકી દર્શકની પસંદ કે નાપસંદની નાડ પારખતાં હોય છે. દર્શકે પહેલાં શું જોયું હતું એના આધારે એ એક યાદી બનાવીને એમને હવે શું જોઈ શકાય એની ભલામણ કરતાં હોય છે. કોમેડી જોનારને એ કોમેડીના અને થ્રિલર જોનારને થ્રિલરના વિકલ્પો દર્શાવે છે. એગ્રિગેટર પણ આ કામ કરે છે અને કદાચ વધારે સારી રીતે કરે છે. એગ્રિગેટર પાસે યુઝરે એક કરતાં વધારે ઓટીટી પર શું જોયું એનો ડેટા હોય છે. એના આધારે એ રિકમેન્ડેશન કે ભલામણ વધુ સારી રીતે કરી શકે છે.

તમે પૂછશો વિશ્વસનીય એગ્રિગેટર્સ કયા? જવાબમાં કહી શકાય કે ટોચની કંપનીઓમાંથી વિકલ્પ શોધો. એમેઝોનના પ્રાઇમ, એરટેલ, ટાટા પ્લે બિન્જ, જિયો વગેરે સહિતની જે કંપનીઓ પ્રસ્થાપિત છે એ આ મોરચે કાર્યરત છે. એમેઝોને આઠેક મહિના પહેલાં અન્ય ઓટીટી પ્લેટફોર્મ્સના કોન્ટેન્ટને પોતાના પ્લેટફોર્મ પર ઉપબલ્ધ કરાવવાની સેવા શરૂ કરી હતી. પ્રાઇમ વિડિયો એપથી સીધા અન્ય ઓટીટીમાં જવાની સગવડ એ પૂરી પાડે છે. અન્ય કોઈ ઓટીટીનું લવાજમ ભરવાનું હોય તો એ પણ સીધું ભરી શકાય છે. અમુકમાં ડિસ્કાઉન્ટ મળે છે. ટાટા પ્લે બિન્જમાં પણ અનેક ઓટીટી માણવાની વ્યવસ્થા છે. ગયા વરસે લૉન્ચ થયેલી એની સેવામાં એ સમયે 17  પ્લેટફોર્મ્સ હતા અને હવે 26 છે.

જિયો અને એરટેલ પણ એગ્રિગેટર છે. જેઓ પાસે એનું કનેક્શન હોય તેમને આ ચોઈસ મળે છે. જિયો સૌથી વધુ ટીવી ચેનલ્સ એક જ જગ્યાએ માણવાની ચોઇસ પણ ધરાવે છે. એરટેલ પણ એવી જ કામગીરી કરે છે. આ બેમાંથી કોઈ પણ કંપનીનું જેમનું અકાઉન્ટ હોય છે એમણે આ સેવા વાપરી હશે. બસ, કદાચ એ ખ્યાલ ના હોય કે એ શક્ય થાય છે એમની એગ્રિગેટર તરીકેની ભૂમિકાથી.