‘સર્ચઃ ધ નૈના મર્ડર કેસ’ના ત્રીજા એપિસોડમાં એક પત્રકાર પોલીસ અધિકારીને પૂછે છે, “સર, કઈં કેસીસ મેં અપરાધી પુલિસ કી લાપરવાહી કી વજહ સે છૂટ જાતે હૈ. ઇસ બાર આપ ક્યા અલગ કર રહે હૈ?” એક્ઝેક્ટલી આ સવાલ ઘણા દર્શકોના મનમાં ક્રાઇમ સિરીઝ જોતા પહેલાં થતો હોય છેઃ અઢળક બની રહેલી ક્રાઇમ સિરીઝ વચ્ચે એવી જ એક સિરીઝ બનાવતી વખતે એના સર્જકો એવું શું અલગ કરી રહ્યા છે કે…

…કારણ ક્રાઇમ સિરીઝની ઓટીટી પર ભરમાર છે. ગમે તે પ્લેટફોર્મ પર જઈએ, એક અથવા બીજી ક્રાઇમ સિરીઝ મળી આવશે. અમુક તોપ જેવી તો અમુક સૂરસરિયા જેવી. જિયો હોટસ્ટારની આ લેટેસ્ટ સિરીઝ તોપ કે સૂરસૂરિયું?

ડેનિશ ક્રાઇમ સિરીઝ ‘ફોબ્રુડલ્સન’ (ધ કિલિંગ) પરથી બનેલી ‘સર્ચઃ ધ નૈના મર્ડર કેસ’માં વાત છે કોલેજકન્યા નૈના મરાઠે (ચાંદસી કટારિયા)ના મર્ડર અને તપાસની. એ પણ જાણી લો કે સિરીઝની એક કરતાં વધુ સીઝન હશે. બની શકે કે ક્રાઇમના કિસ્સા નવાનવા આવ્યે રાખશે. સિરીઝની પહેલી સીઝનના છ એપિસોડ્સ આવ્યા છે. દિગ્દર્શક રોહન સિપ્પીની સિરીઝમાં મુખ્ય કિરદાર સંયુક્તા દાસ (કોંકણા સેન શર્મા) છે. ટ્રાન્સફર પહેલાં, એસીપી તરીકે છેલ્લા દિવસે એ જવાબદારી નવનિયુક્ત એસીપી જય કંવલ (સૂર્ય શર્મા)ને સોંપે છે. ત્યાં નૈનાના ગાયબ થયાની મેટર આવે છે. તપાસમાં નૈનાનો મૃતદેહ મળી આવે છે. એ મળે છે પાણીમાં ગરકાવ પોલિટિકલ પાર્ટીની કારની ડિકીમાં. કાર છે યુવા નેતા તુષાર સુર્વે (શિવ પંડિત)ની પાર્ટીની.

એક પ્રશ્નઃ શું એ જાણો છો કે ઓટીટી પરથી અનેક ફિલ્મો ગાયબ થઈ જાય છે? ઘણી ફિલ્મો લવાજમમાં જોઈ હોય પણ હવે જોવી હોય તો પૈસા લાગી શકે છે?

આનો જવાબ જો ખબર ના હોય અથવા આ પ્રશ્ન નવાઈ પમાડતો હોય તો આગળ વાંચો.

આમિર ખાને એની છેલ્લી ફિલ્મ ‘સિતારે ઝમીન પર’ ઓટીટીને ચરણે ધરવાને બદલે પે પર વ્યુ (જેટલી વખત જુઓ એટલી વખત પૈસા ચૂકવો) તરીકે રજૂ કરી એની બહુ ચર્ચા થઈ. જોકે નિર્માતા તરીકેની આમિરની ગયા વરસની ફિલ્મ ‘લાપતા લેડીઝ’ ઘરેડ પ્રમાણે ઓટીટીને આપી દેવામાં આવી હતી. એ ફિલ્મ સાથે જે થયું હતું એ મજેદાર હતું. દર્શકોએ એ ફિલ્મ જોવા થિયેટરમાં જવાની ખાસ તસદી લીધી નહોતી. પણ ફિલ્મ જેવી ઓટીટી પર આવી કે દર્શકો એના પર તૂટી પડ્યા હતા. ત્યારે આમિરે આશ્ચર્ય અનુભવ્યું હતું. અને ત્યારે જ કદાચ આમિરના મનમાં એના નિર્માણવાળી ભવિષ્યની ફિલ્મ, બોક્સ ઓફિસનો ફેરો ફરીને પરવાર્યા પછી, કઈ રીતે કમાણી કરશે એ વિશે મનમાં સ્પષ્ટતા થવા માંડી હતી. એમ, અંતે, ‘સિતારે ઝમીન પર’ ઓનલાઇન આવી ખરી પણ સશુલ્ક આવી.

આમિરની ફિલ્મ જોકે આ મોરચે વાવટો ફરકાવનારી એકમાત્ર ફિલ્મ નથી. ઘણી ફિલ્મો એવી છે જે આ રાહને અખત્યાર કરી રહી છે. ઘણી એવી પણ છે જે પહેલાં મફતમાં જોઈ શકાતી હતી પણ હવે પેઇડ થઈ ગઈ છે. એવી ફિલ્મો પણ છે જે ઓટીટી પરથી સદંતર ગાયબ થઈ ગઈ છે. દાખલા તરીકે આલિયા ભટ્ટ અને વિકી કૌશલવાળી ‘રાઝી.’ હમણાં સુધી જેને પ્રાઇમ વિડિયો પર સુખે માણી શકાતી હતી એવી આ અફલાતૂન ફિલ્મ ત્યાંથી છૂ થઈ ગઈ છે. એનું કારણ એ કે પ્રાઇમે આ ફિલ્મને ઓટીટી પર દેખાડવાના જેટલી અવધિના અધિકાર ખરીદ્યા હતા એ અવધિ પૂરી થઈ ગઈ. હા, પણ ‘રાઝી’ પૈસા ખર્ચીને બેશક જોઈ શકાય છે. એપલ ટીવી પર ફક્ત રૂ. 149 દામ છે.

ફિલ્મના પ્રસારણના દામ અને સમયમર્યાદા બેઉ હોય છે. ઓટીટી પર, સેટેલાઇટ ચેનલ પર, દૂરદર્શન (જેને વેપારી ભાષામાં ટેરેસ્ટ્રિઅલ રાઇટ્સ કહે છે), દરેકના અધિકાર હસ્તગત કરવાના વેગળા દામ હોય છે. એ તો ઠીક, વિમાનમાં ફિલ્મ દેખાડવાના, જહાજમાં દેખાડવાના… વગેરે વગેરે દામ પણ અલગ હોય છે. હમણાંથી એવું વર્તાઈ રહ્યું છે કે અનેક ફિલ્મો ઓટીટી પર એમના સ્ટ્રીમિંગની એક અવધિ પૂરી કર્યા પછી સીધી પે પર વ્યુ (આમિર ખાનની સ્ટાઇલમાં) થઈ રહી છે. નિર્માતાઓ એમની ફિલ્મના અધિકારી ઓટીટી પ્લેટફોર્મ્સને રિન્યુ કરી આપવાને બદલે અલગ તરીકો અજમાવી રહ્યા છે. એના લીધે દર્શકોનો ખર્ચ ભલે વધે પણ નિર્માતાની આવક વધે છે.

આવું શા માટે થઈ રહ્યું હશે, તમને પ્રશ્ન થતો હશે, રાઇટ?

અનુમાન લગાડવું સહેલું છે.