એક પ્રશ્નઃ શું એ જાણો છો કે ઓટીટી પરથી અનેક ફિલ્મો ગાયબ થઈ જાય છે? ઘણી ફિલ્મો લવાજમમાં જોઈ હોય પણ હવે જોવી હોય તો પૈસા લાગી શકે છે?
આનો જવાબ જો ખબર ના હોય અથવા આ પ્રશ્ન નવાઈ પમાડતો હોય તો આગળ વાંચો.
આમિર ખાને એની છેલ્લી ફિલ્મ ‘સિતારે ઝમીન પર’ ઓટીટીને ચરણે ધરવાને બદલે પે પર વ્યુ (જેટલી વખત જુઓ એટલી વખત પૈસા ચૂકવો) તરીકે રજૂ કરી એની બહુ ચર્ચા થઈ. જોકે નિર્માતા તરીકેની આમિરની ગયા વરસની ફિલ્મ ‘લાપતા લેડીઝ’ ઘરેડ પ્રમાણે ઓટીટીને આપી દેવામાં આવી હતી. એ ફિલ્મ સાથે જે થયું હતું એ મજેદાર હતું. દર્શકોએ એ ફિલ્મ જોવા થિયેટરમાં જવાની ખાસ તસદી લીધી નહોતી. પણ ફિલ્મ જેવી ઓટીટી પર આવી કે દર્શકો એના પર તૂટી પડ્યા હતા. ત્યારે આમિરે આશ્ચર્ય અનુભવ્યું હતું. અને ત્યારે જ કદાચ આમિરના મનમાં એના નિર્માણવાળી ભવિષ્યની ફિલ્મ, બોક્સ ઓફિસનો ફેરો ફરીને પરવાર્યા પછી, કઈ રીતે કમાણી કરશે એ વિશે મનમાં સ્પષ્ટતા થવા માંડી હતી. એમ, અંતે, ‘સિતારે ઝમીન પર’ ઓનલાઇન આવી ખરી પણ સશુલ્ક આવી.
આમિરની ફિલ્મ જોકે આ મોરચે વાવટો ફરકાવનારી એકમાત્ર ફિલ્મ નથી. ઘણી ફિલ્મો એવી છે જે આ રાહને અખત્યાર કરી રહી છે. ઘણી એવી પણ છે જે પહેલાં મફતમાં જોઈ શકાતી હતી પણ હવે પેઇડ થઈ ગઈ છે. એવી ફિલ્મો પણ છે જે ઓટીટી પરથી સદંતર ગાયબ થઈ ગઈ છે. દાખલા તરીકે આલિયા ભટ્ટ અને વિકી કૌશલવાળી ‘રાઝી.’ હમણાં સુધી જેને પ્રાઇમ વિડિયો પર સુખે માણી શકાતી હતી એવી આ અફલાતૂન ફિલ્મ ત્યાંથી છૂ થઈ ગઈ છે. એનું કારણ એ કે પ્રાઇમે આ ફિલ્મને ઓટીટી પર દેખાડવાના જેટલી અવધિના અધિકાર ખરીદ્યા હતા એ અવધિ પૂરી થઈ ગઈ. હા, પણ ‘રાઝી’ પૈસા ખર્ચીને બેશક જોઈ શકાય છે. એપલ ટીવી પર ફક્ત રૂ. 149 દામ છે.
ફિલ્મના પ્રસારણના દામ અને સમયમર્યાદા બેઉ હોય છે. ઓટીટી પર, સેટેલાઇટ ચેનલ પર, દૂરદર્શન (જેને વેપારી ભાષામાં ટેરેસ્ટ્રિઅલ રાઇટ્સ કહે છે), દરેકના અધિકાર હસ્તગત કરવાના વેગળા દામ હોય છે. એ તો ઠીક, વિમાનમાં ફિલ્મ દેખાડવાના, જહાજમાં દેખાડવાના… વગેરે વગેરે દામ પણ અલગ હોય છે. હમણાંથી એવું વર્તાઈ રહ્યું છે કે અનેક ફિલ્મો ઓટીટી પર એમના સ્ટ્રીમિંગની એક અવધિ પૂરી કર્યા પછી સીધી પે પર વ્યુ (આમિર ખાનની સ્ટાઇલમાં) થઈ રહી છે. નિર્માતાઓ એમની ફિલ્મના અધિકારી ઓટીટી પ્લેટફોર્મ્સને રિન્યુ કરી આપવાને બદલે અલગ તરીકો અજમાવી રહ્યા છે. એના લીધે દર્શકોનો ખર્ચ ભલે વધે પણ નિર્માતાની આવક વધે છે.
આવું શા માટે થઈ રહ્યું હશે, તમને પ્રશ્ન થતો હશે, રાઇટ?
અનુમાન લગાડવું સહેલું છે.




Hello. I am Sanjay V. Shah. I live in Mumbai, India. I am a journalist and an author since 1995. I have been associated with leading Gujarati and English publications since the very beginning of my career.
Here, I will share my articles with you on varied subjects. Read, enjoy, and do leave your feedback. Thanks!