સફળ વિદેશી વેબ સિરીઝનું દેશી સંસ્કરણ કાયમ ઉપયુક્ત હોવું જરૂરી નથી. ‘એલિટ’ સિરીઝ પરથી બનેલી ‘ક્લાસ’ એનું ઉદાહરણ છે. એવી જ રીતે, તવારીખમાં ખોવાયેલી અને ભાગ્યે જ ધ્યાન ખેંચતી ઘટનાનું નાટકીય રૂપાંતર રસપ્રદ બની શકે છે. ‘જ્યુબિલી’ એનું ઉદાહરણ છે

અમીરજાદાઓની સ્કૂલ અને કોલેજ કેવી હોય? કરણ જોહર અને આદિત્ય ચોપરા ટાઇપ્સની ફિલ્મોમાં બતાવાય એવી હોય. જવાબ ભલે રિયલિસ્ટિક ઓછો અને ફિલ્મી વધુ, પણ ‘ક્લાસ’ સિરીઝના મામલે બંધબેસતો છે. અશીમ અહુવાલિયાએ સ્પેનિશ સિરીઝ ‘એલિટ’ ની ભારતીય આવૃત્તિ બનાવી એમાં મોટી ગરબડ છે ભારતીયપણાનો લગભગ અને સદંતર અભાવ.

શું છે ‘ક્લાસ’ની વાર્તા? જોહર-ચોપરા ટાઇપ્સની દિલ્હીની એક સ્કૂલ હેમ્પ્ટન છે. એમાં માત્ર અતિશ્રીમંત નબીરા-નબીરી ભણે છે. ત્યાં એડમિટ થાય છે સાધારણ ટાઇપ્સનાં ત્રણ સ્ટુડન્ટ્સ, ધીરજ (પિયૂષ ખાટી), સબા મન્ઝૂર (મધ્યમા સેગલ) અને બલરામ ઉર્ફે બલ્લી પટવલ (સ્વાયલ સિંઘ). રિયલ એસ્ટેટ ટાયકૂન સૂરજ આહુજા (ચંદન આનંદ) એ ગરીબોની સ્કૂલની જમીન પચાવી પાડવા આગ લગાડયા પછી આ ત્રણેને અહીં એડમિટ કરાયાં છે. એમ કરીને સૂરજે સમાજમાં વાહવાહ પણ મેળવી છે એની દીકરી સુહાની અંજલિ શિવરમન અને દીકરો વીર (ઝેન શૉ) પણ હેમ્પ્ટનમાં સ્ટુડન્ટ્સ છે. અને શરૂ થાય છે રિચ વર્સીસ પુઅરનો ખેલ.

 

યુટ્યુબે ઓનલાઇન વિડિયોના ક્ષેત્રે ક્રાંતિ કરી ત્યારે કોણે ધાર્યું હતું કે શેરીએ શેરીએ યુટ્યુબર્સ હશે? આગળ આવું ઓટીટી પ્લેટફોર્મના મામલે પણ થઈ શકે છે. કારણ ઘણી કંપનીઓ ઓટીટી પ્લેટફોર્મ શરૂ કરવા ઇચ્છનારાને ટેક્નોલોજી અને અન્ય સગવડો પૂરી પાડશે. બદલામાં તેઓ ફી રળશે અને અથવા વિડિયોથી થતી આવકમાં હિસ્સો લઈ જશે

 

કોઈક સાવ નવા વેપારની શરૂઆતમાં અનેક ખેલાડીઓ કૂદી પડે એમ ઓટીટી શરૂ કરવાના મામલે પણ હોડ જામી છે. વૈશ્વિક ખેલાડીઓ વચ્ચે પ્રાદેશિક ઓટીટી પ્લેટફોર્મ્સ પોતાનું સ્થાન દ્રઢ કરવા પ્રયત્નશીલ છે. નાનાં અને ઓછાં જાણીતાં ઓટીટી પ્લેટફોર્મ્સ સતત આવી રહ્યાં છે. અમુક આગળ જતાં જાણીતાં થઈ શકે છે. ઓટીટી પ્લેટફોર્મ શરૂ કરવાનું રોકાણ અને ચલાવવાનો, નવા શોઝ પીરસવાનો ખર્ચ મોટો છે. મોટા ખેલાડીઓ આ ક્ષેત્રમાં લાગતા રોકાણ, પડકારોથી વાકેફ છે. આપણે પણ વાકેફ થવાનો પ્રયત્ન કરીએ. સાથે ક્ષેત્રમાં આગળની સંભવતઃ ક્રાંતિની ચર્ચા કરીએ.

ઓટીટી શરૂ કરવું આસાન નથી. એમાં પ્રારંભિક રોકાણ કેટલું અને ટકી રહેવા માટે કેટલાં ઊંડાં ખિસ્સાં જોઈએ એ સમજવું સહેલું નથી. જોકે ટેક્નોલોજી એવી ચીજ છે જે ઘણી ઉથલપાથલ કરી શકે છે. એની શરૂઆત થઈ ચૂકી છે. ઇન્ટરનેટ પર એવી ઓફર્સ છે જેમાં દાવો કરવામાં આવે છે કે માત્ર પાંચ હજાર ડોલર એટલે રૂ. પાંચ લાખથી ઓછામાં ઓટીટી પ્લેટફોર્મ તૈયાર કરી આપશું. વાસ્તવિકતા એવી કે સારું ઓટીટી પ્લેટફોર્મ ઊભું કરવા રૂ. પચાસ લાખ પણ ઓછા પડી શકે. એ તો પ્લેટફોર્મનો ખર્ચ. પછી ચલાવવાનો ખર્ચ, સતત નવા કાર્યક્રમો પીરસવાનો ખર્ચ.

નવા શોઝ, ફિલ્મો વગેરેના નિર્માણમાં થતું રોકાણ તોસ્તાન હોય છે. પ્રાઇમ વિડિયો, નેટફ્લિક્સ જેવા માંધાતાઓ સામે ઝીંક ઝીલવામાં અન્ય ઘણી મોટી કંપનીઓ પણ મૂંઝવણ અનુભવે છે. તો પછી મગતરાંઓ શું ટકે? એક સારી વેબ સિરીઝ માટે સો-દોઢસો કરોડ રૂપિયાનું રોકાણ સામાન્ય વાત છે. વરસમાં આવી છ સિરીઝ પણ બનાવાય તો રોકાણ ક્યાં પહોંચે?

નિર્માણ પછીનો પડકાર માર્કેટિંગ અને પ્રમોશનનો છે. એનો ખર્ચ પણ ગંજાવર છે. ઘણીવાર આપણને સારા શોની મોડી ખબર પડવાનું કારણ એનું નબળું માર્કેટિંગ એ પ્રમોશન હોય છે. નિર્માતાને કે પ્લેટફોર્મને ક્યારેક એવા ખર્ચની જરૂર વર્તાતી ના હોય અથવા ક્યારેક મોટો ખર્ચ કરવાની એની ત્રેવડ ના હોય ત્યારે આવું થાય છે.

• ભારતીય ભાષાઓ જ નહીં, ભાષાની બોલીઓ પણ વૈવિધ્યસભર છે. એક ટીવી શોમાં આવી બોલીઓને આવરી લેતું ઓટીટી પ્લેટફોર્મને ઝળક્યું અને એ સાથે પર સૌનું ધ્યાન એના પર ખેંચાયું.
• ઓટીટી પર દૂરદર્શનનો પ્રભાવ પણ વધવાનો છે. યાદ રહે,  દેશના ખૂણેખૂણે પહોંચવાની દૂરદર્શન જેવી તાકાત હજી અનેક ઓટીટી પાસે નથી.

સ્ટેજ નામના ઓટીટી પ્લેટફોર્મ વિશે હજી હમણાં સુધી દેશના બહુમતી લોકો ખાસ જાણતા નહોતા. શાર્ક ટેન્કમાં એના રોકાણકારો આવ્યા એ સાથે ચારેકોર એની ચર્ચા થવા માંડી છે. શક્ય છે એના પછી આ ઓટીટી પ્લેટફોર્મને ડાઉનલોડ પણ અસંખ્ય લોકોએ કર્યું હશે. હાલમાં આ ઓટીટી હરિયાણવી અને રાજસ્થાની ભાષાના દર્શકોને મનોરંજન પીરસે છે. આગળ એનું લક્ષ્ય દેશની અન્ય ભાષા અને બોલીઓને આવરી લેવાનું છે. એક ટકા ઇક્વિટી માટે એક કરોડ રૃપિયા સ્ટેજને મળ્યા એ વાત બતાવે છે કે આ ક્ષેત્રનું ભવિષ્ય ખરેખર કેટલું ઉજળું હશે.

એટલે તો ઓટીટીની દુનિયામાં અનેક નવી બાબતો નિરંતર આકાર લઈ રહી છે. એક પછી એક નવું પ્લેટફોર્મ તો આવી જ રહ્યું છે, એમના કાર્યક્રમોની તરેહ પણ વર્તમાન પ્લેટફોર્મથી જુદી હોય એના પ્રયાસો પણ જારી છે. એવી અમુક આકાર લઈ રહેલી બાબતોની ચર્ચા કરીએ.

નવું વરસ પોતાની સાથે ઓટીટી પર ઘણું બધું લઈને આવી ગયું છે. આ અઠવાડિયાથી જ ઓટીટી પર આવનારા મોટા ગજાના શોઝ અને સાથે ફિલ્મોએ સારી હવા બનાવી છે. દર્શકોને એન્ટરટેઇન કરવાને આપસમાં કટ્ટર સ્પર્ધા કરી રહેલાં પ્લેટફોર્મ્સ આવતા એક વરસમાં શું શું લાવી રહ્યાં છે એની વાત કરીએ. સાથે વાત કરીએ સંભવિત ટ્રેન્ડ્સની જે આપણી ઓટીટી જોવાની પદ્ધતિ પર પ્રભાવ પાડી શકે છે.

લાઇવ સ્ટ્રીમિગઃ લાઇવ સ્ટ્રીમિગ હાલમાં વિશેષરૂપે સોશિયલ મીડિયાની બાબત છે. 2023માં ઓટીટી પર લાઇવ સ્ટ્રીમિંગ રૂટિન બની શકે છે. ઉદાહરણ સાથે સમજીએ. નવરાત્રિમાં નોરતાના પટાંગણો ટેલિવિઝન પર લાઇવ જોવા મળે છે. ધારો કે એક સેલિબ્રિટીનાં લગ્ન ઓટીટી પર લાઇવ જોવા મળે તો? અથવા એવી ઘટના જે ટીવી કે અન્ય માધ્યમ પર લાઇવ નથી દર્શાવાતી, ઓટીટી પર લાઇવ આવે તો? આવું બિલકુલ થઈ શકે છે. ઓટીટી આપણને એક નવોનક્કોર વિકલ્પ આપી શકે છે મનોરંજનનો.

ફિલ્મો અને શોથી વિશેષઃ આ વરસે ઓટીટી પર ગેમિંગ અને શિક્ષણલક્ષી વિકલ્પો ઝડપભેર વિકસવાની આશા છે. ફિલ્મના મોટા પડદા સિવાયનાં માધ્યમોમાં શિક્ષણ અને ગેમિંગ માટેના ગજદ્વાર ધીમેધીમે ખુલ્યાં અને આજે ઓનલાઇન એજ્યુકેશન અને ગેમિંગ મોટી બાબત છે. ઓટીટી પણ આ દિશામાં હરણફાળ ભરી શકે છે.

પ્રાદેશિક ઝિંદાબાદઃ હિન્દી અને ઇંગ્લિશ કે વિદેશી ભાષાઓ સામે બથ ભરવા માત્ર દક્ષિણની નહીં, દેશની અન્ય ભાષાઓ પણ સુસજ્જ છે. ગુજરાતી પણ ગણી લેજો. કહે છે કે ઓટીટી પર ગુજરાતી ભાષાનો પાછલા થોડા સમયમાં પાંચગણો વિકાસ થયો છે. હા, આપણી ભાષામાં ઓટીટી પ્લેટફોર્મ્સ કેટલાં સિરિયસ, ઝનૂની થાય છે એ જોવું રહ્યું. વાત માત્ર ભાષાની નથી, પ્રાદેશિક વાર્તાઓ, સાહિત્ય અને ખૂબીઓ પણ ઓટીટી પર વધુ જોવા મળશે.

મફતની મોજ ઓછી થશેઃ ઓટીટી પ્લેટફોર્મ્સે ખાસ્સાં રોકાણ કર્યાં છે. દર્શકોને ઓટીટીની આદત પાડવા તગડાં નુકસાન કર્યાં છે. મફતમાં આનંદ પીરસવાની એમની મર્યાદા આવવાની હવે કદાચ શરૂ થશે. મનગમતા કાર્યક્રમ માટે નાણાં ચૂકવવાના અને લવાજમ ભરવાનું એ હવે વધુ એગ્રેસિવ રીતે અમલમાં મુકાશે. સાથે, એ પણ પાકું કે જે નવાં પ્લેટફોર્મ્સ આવશે એમણે પોતાનું સ્થાન જમાવવા મફતમાં માલ પીરસવાની સ્ટ્રેટેજી અપનાવવી પડશે.

વાત કરીએ આશાસ્પદ શોઝની. 2023માં લાઇન અપ થયેલા ઘણા શોઝ છે. અમુકમાં તો ઊંચા માયલા સિતારા પણ છે. અમુક વળી ઓલરેડી આવી ચૂકેલા શોઝની નવી સીઝન છે. ચાલો, ચેક કરીએ.

ગયા અઠવાડિયે દેશી ફિલ્મો અને શોઝની આપણે વાત કરી. આ અઠવાડિયે 2022ને આવજો કહેતા જાણીએ વૈશ્વિક દ્રષ્ટિકોણથી. કયા શોઝ સૌથી વધુ જોવાયા અને કઈ ફિલ્મોએ અપરાંપાર સફળતા મેળવી એ જાણ્યા પછી ઉપાડો રિમોટ અને જુઓ કાંઈક મનગમતું…

‘મની હાઇસ્ટ’ અને ‘સ્ક્વિડ ગેમ’ જેવા શોઝ સૌને યાદ છે. આખી દુનિયામાં આ શોઝે અકલ્પનીય સફળતા મેળવી. આ શોઝ એવી પકડ ધરાવતા હતા કે જેમની ઇચ્છા ના હોય એ પણ બિન્જ વોચિંગ કરવા મજબૂર થઈ જાય. મતલબ એકવાર શરૂ કર્યા પછી એને પૂરો જોયા વિના જીવને જંપ વળે નહીં. 2022માં કયા વિદેશી શોઝ કે કઈ ફિલ્મો દેશમાં અને વિશ્વમાં આવી અથવા નોંધનીય સફળતા મેળવી શક્યા એ જાણીએ.

‘હાઉસ ઓફ ધ ડ્રેગન’ રહ્યો સુપર સફળ

વરસનો સૌથી વધુ જોવાયેલો શો છે આ. એક અમેરિકન ફેન્ટસી, શો જે ‘ગેમ ઓફ થ્રોન્સ’ નામના પહેલાંના શોની પ્રિક્વલ છે. ઓગસ્ટ 2022માં રિલીઝ અને કુલ 10 એપિસોડ્સ. એચબીઓનો આ શો ડિઝની હોટસ્ટાર પર છે. આ સિરીઝ જો માણી નથી તો નવા વરસને વધાવતી વખતે માણી લો.

‘મૂન નાઇટ’ લોકોના દિલમાં વસ્યો

જેરેમી સ્લેટરનું સર્જન આ સિરીઝ પણ અમેરિકન છે. એ પણ ડિઝની હોટસ્ટાર પર જોઈ શકાય છે. માર્વેલ કોમિક્સના આધારે એ સિરીઝ માર્વેલ સ્ટુડિયોઝે બનાવી છે.

‘હૉકઆય’ વખણાઈ મેકિંગ માટે

‘હૉકઆય’ પણ અમેરિકન સિરીઝ અને એ પણ છે ડિઝની પ્લસ હોટસ્ટાર પર. 2019ની ‘એવેન્જર્સ’ ફિલ્મ પછી થતી ઘટનાઓ એની વાર્તામાં વણી લેવાઈ છે. એની એક્શન સિકવન્સીસના ખૂબ વખાણ થયાં છે.