નેટફ્લિક્સ અને વોર્નર બ્રધર્સ બેઉ મનોરંજન ઉદ્યોગમાં તોસ્તાન બ્રાન્ડ્સ. હાલમાં સમાચાર આવ્યા કે નેટફ્લિક્સે વોર્નર બ્રધર્સ હસ્તગત કરવાની દિશામાં પગલાં ઉઠાવ્યાં છે. સોદો નક્કી થઈ ગયો છે. આ સંયુક્તીકરણથી મનોરંજનના વિશ્વમાં સાવ નવાં અને કમાલનાં સમીકરણો સર્જાવાનાં છે. જોકે આ પહેલાં પણ આવા ઘણા સોદાઓ આ ક્ષેત્રમાં થયા છે. દરેક સોદા વખતે દર્શકો પર પ્રભાવ પડ્યો છે.

સૌથી પહેલાં એ જાણીએ કે આની પહેલાં આવા કયા સોદાઓ થયા હતા.

2017માં જઈએ. એ સમયે વોલ્ટ ડિઝની કંપનીએ એ સમયે અત્યંત ખર્ચાળ અને મહત્ત્વના ગણાતા સોદામાં ટ્વેન્ટીફર્સ્ટ સેન્ચુરી ફોક્સ કંપની હસ્તગત કરી હતી. એ માટે ડિઝનીએ 71 અબજ ડોલરથી વધુ રકમ આપી હતી. સોદો 2019માં પૂર્ણ થયો હતો.

2018માં એટીએન્ડટી નામની અમેરિકન કંપનીએ ટાઇમ વોર્નર કંપની હસ્તગત કરી હતી. એ સોદો 85 અબજ અમેરિકન ડોલરથી વધુનો હતો. ત્યાર સુધી ટેલિકોમ ક્ષેત્રે મોટા ગજાની કંપની ગણાતી એટીએન્ડટી એકાએક મનોરંજન ઉદ્યોગમાં પણ મોટું માથું બની ગઈ હતી. એ સોદા વખતે વોર્નર મીડિયાનો એક ભાગ એટીએન્ડટીનો હિસ્સો નહીં બનતાં અલાયદું સાહસ રહ્યો હતો.

2022માં વોર્નર બ્રધર્સ અને ડિસ્કવરીએ એકમેક સાથે હાથ મિલાવ્યા હતા. ઉપર જણાવેલા વોર્નર મીડિયાને આ મર્જરમાં ડિસ્કવરીમાં ભેળવી દેવામાં આવ્યું હતું.

 “મોમ, પેલી રૂમ તો સાવ ખાલી છે. એને તાળું છે. તો પણ મેં કેરટેકર અંકલને એ રૂમમાં કંઈક ખાવાનું લઈ જતા જોયા છે…”

ડીએસપી રિઝવાન (માનવ કૌલ) અને ગુલનાર (ભાષા સુંબલી)ની દીકરી નૂરી (અરિસ્તા મહેતા) એમના નવાનવા ઘરમાં એને થઈ રહેલા વિચિત્ર અનુભવોની હાર આગળ લઈ જતાં આવું કહે છે. પણ માને એમાં ખાસ રસ નથી કે નથી દીકરીના નિરીક્ષણ પર ખાસ ભરોસો. “બાળક છે નૂરી, એને નક્કી ભ્રમ હશે કે…” અને કેરટેકર ઇકબાલ (ખુરશીદ મીર) તો પરિપક્વ, ગંભીર અને કામથી કામ રાખનારો છે. એ વળી શું કામ…

…અને બારામુલ્લાના આ નવા ઘરમાં રહેવા આવવા સાથે નૂરી અને દીકરા અયાને (રોહન સિંઘ) બીજાં નિરીક્ષણો પણ કર્યાં હતાં. જેમ કે ઘરમાંથી શ્વાનની સખત બદબૂ આવવી, ઘરમાં કંઈક એવું હોવું જે નોર્મલ નથી. પણ શું?

દિગ્દર્શક આદિત્ય સુહાસ જાંબળેએ આદિત્ય ધાર અને મોનલ ઠક્કર સાથે લખેલી નેટફ્લિક્સની ફિલ્મ ‘બારામુલ્લા’ એકવાર જોજો. 2016નો સમયગાળો દર્શાવતી આ થ્રિલરમાં અમુક કમાલનાં તત્ત્વો છે. એવાં જે કાશ્મીરની પ્રલંબ તંગદિલીને, આતંકવાદની સમસ્યાને નવાં પરિપ્રેક્ષ્યમાં પેશ કરે છે. આપણે આ મુદ્દાને આવરી લેતી ફિલ્મ્સ અને સિરીઝ પહેલાં ભલે જોઈ પણ કોઈએ મુદ્દાને આ રીતે મૂક્યો નથી. દર્શક તરીકે આપણને ફિલ્મની કથાના અનપેક્ષિત વળાંકનો ખ્યાલ પણ એવી રીતે આવે છે જે ઝણઝણાટી કરાવી દે.

કોઈ વેબ સિરીઝ માટે એક, બે નહીં. ચાર સીઝન ટકી જવું એ મોટી વાત ગણાય. સુભાષ કપૂર સર્જિત, સોની લિવની ‘મહારાની’ આવી જ એક સિરીઝ છે. યોગાનુયોગે, બિહારમાં ચૂંટણીના સમયે જ એની ચોથી સીઝન આવી છે. આજે ત્યાં પરિણામો ઘોષિત થવાનાં છે ત્યારે આપણે આ આઠ એપિસોડની સિરીઝ જોયા પછી મનોરંજનની ચૂંટણીમાં શું પરિણામ આવે છે એની વાત કરીએ.

પહેલો એપિસોડ શરૂ થાય છે વડા પ્રધાન શ્રીનિવાસ જોશી (વિપિન શર્મા)ની ડામાડોળ ખુરશી સાથે. જોશીની ગઠબંધન સરકાર એક પક્ષનો ટેકો ગુમાવે છે. એમના સલાહકારો નવા સાથીની શોધમાં રાની ભારતી (હુમા કુરેશી) પર નજર દોડાવે છે. પણ રાની સાર્વજનિક ધોરણે ઘોષણા કરી દે છે, “હું જોશીને કોઈ કાળ ટેકો નહીં આપું.” કારણ ભૂતકાળના વૈમનસ્ય અને, પોતાના પતિ સાથે થયેલી ગોબાચારી રાનીને હજી બરાબર યાદ છે.

રાનીની ઘોષણા વમળો સર્જે છે. સરકાર બચાવવા જોશીના દાવપેચ શરૂ થાય છે. મરણિયા સ્થિતિમાં એ કારાવાસમાં બંધ નેતા નવીન કુમાર (અમિત સિયાલ)ને મનાવવાના પ્રયાસ કરાવે છે. સાત સંસદસભ્યો ધરાવતો નવીન કહે છે સરકાર બચાવું પણ રાનીને પદભ્રષ્ટ કરવા મહેશ્વરી કમિશનનું પત્તું ઊતારીને એની ગાદી હચમચાવી નાખો. જોશી બરાબર એ દાવ ખેલે છે. રાની સંધિ કરવા દિલ્હી જાય છે પણ હડહડતું અપમાન સહન કરીને એણે પાછાં આવવું પડે છે. જોશી હજી વિચારે કે ‘કબૂતરી’ બરાબર જાળમાં ફસાઈ છે ત્યાં રાની વડા પ્રધાનને ચેકમેટ કરતાં બિહારનાં મુખ્ય પ્રધાનપદેથી રાજીનામું ધરી દે છે. એટલું જ નહીં પણ પોતાના પક્ષની મીટિંગમાં ધડાકો કરે છે કે હવે હું જોશીને પદભ્રષ્ટ કરીને દિલ્હીનો તાજ મેળવું તો હા, બાકી ના.

‘મહારાની’ સિરીઝ એના મૂળ મિજાજાની જેમ આ સીઝનમાં પણ રાજકારણના કડદાની કહાની છે. એમાં વાસ્તવિક પક્ષો અને નેતાઓની છાંટ ધરાવતાં પાત્રો સાથે, કલ્પનીય વળાંકો છે. ચાલીસેક મિનિટ આસપાસના એના એપિસોડ્સ સારા નિર્માણ અને ઠીકઠીક લખાણથી સહ્ય બને છે. સાથે, પ્રસ્થાપિત અને નવા પાત્રોની રજૂઆતથી પ્રવાહમાં નવા આયામો પણ ઉમેરાતા રહે છે. આ વખતે રાનીના વિદેશ ભણતા દીકરા સૂર્યા (દર્શીલ સફરી) અને જોશીની પ્રિયતમા ગાયત્રી (રાજેશ્વરી સચદેવ)નાં પાત્રોથી એ કામ પાર પડે છે.

દસેક વરસ પછીના એક દ્રશ્યની કલ્પના કરીએ. ધારો કે ગુજરાતી સ્ટાર ઉત્તમ દેસાઈ (ત્યાં સુધીમાં આ નામનો કોઈક સુપરસ્ટાર હોઈ પણ શકે, રાઇટ?) અથવા સુપરસ્ટાર યશ સોની (ત્યાં સુધીમાં યશ આ સ્તરે પહોંચી જ ગયો હશે, રાઇટ?)ની નવી ફિલ્મ રિલીઝ થઈ રહી છે. ગુજરાતમાં એ ગુજરાતીમાં અને દેશના અન્ય રાજ્યો માટે, હિન્દી, તામિલ, તેલુગુ, મલયાલમ, કન્નડ જેવી ભાષાઓમાં પણ રિલીઝ થઈ છે. અત્યારે ગુજરાતી ફિલ્મો પહેલા દિવસે કરોડ-બે કરોડનું કલેક્શન માંડ કરે છે. એ પણ અપવાદરૂપ કિસ્સામાં. 2035માં આ કલેક્શન દસ કરોડે પહોંચી ગયું છે. એ પણ એકલી ગુજરાતી ભાષામાં. અને અન્ય ભાષામાં પણ એ એનાથી વધુ વેપાર કરીને ઝંડા ફરકાવી દે છે. પરિણામ? બોક્સ ઓફિસ કલેક્શનમાં જબ્બર ઉછાળો અને બીજું, એનાથી પણ મહત્ત્વનું કે, ઉત્તમ દેસાઈ અને યશ સોની રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્ટાર્સ બની ગયા છે.

કોઈને થશે કે આ તો ટાઢા પહોરની ગપ થઈ પણ ના, સિસ્ટમેટિક વિચાર અને માર્કેટિંગના કોમ્બિનેશનથી આવું બિલકુલ થઈ શકે  છે. એમાં ઓનલાઇન દુનિયા ઉમેરી દો તો જણાશે કે નથિંગ ઇઝ ઇમ્પોસિબલ.

વરસો પહેલાંની વાત. 1996માં સતીષ શાહે ઇન્ટરવ્યુ માટે મને મુંબઈના ટાઉન વિસ્તારમાં જહાંગીર આર્ટ ગેલેરીએ બોલાવ્યો. બપોરનો સમય હતો. પહોંચ્યો કે સતીષભાઈએ કહ્યું, “ચાલ, સમોવરમાં બેસીએ, નાસ્તા સાથે વાતો કરીએ.” પત્રકારત્વમાં એ મારા પ્રારંભિક દિવસો હતા. ‘યે જો હૈ ઝિંદગી’, ‘જાને ભી દો યારોં’, ‘ફિલ્મી ચક્કર’થી સતીષભાઈ ઓલરેડી સ્ટાર હતા. એ મુલાકાત યાદગાર બની સતીષભાઈના મૃદુ અને મીઠડા સ્વભાવથી. કલાકાર આટલા સરળ, મળતાવડા હોય એનો શરૂઆતી અનુભવ મને સતીષભાઈ કરાવ્યો હતો. એટલે એમના વિશે લખવાનું આવ્યું ત્યારે તત્ક્ષણ એ મુલાકાત યાદ આવી ગઈ… મનોરંજનની દુનિયામાં એ પછી અસંખ્ય સિતારાઓને મળવાનું થતું રહ્યું. પડદા પરના અને પડદા પાછળના છતાં, સતીષભાઈ જેવા જૂજ મળ્યા છે.

ઓટીટી પર સતીષભાઈવાળી ફિલ્મો, સિરિયલ્સ અનેક છે. એમાંથી એક નાનકડી યાદી આ સાથે છે. એમના અભિનયની રેન્જ અને વૈવિધ્ય જાણવા માટે આમાંનાં અમુક સર્જનો જોવાં જેવાં છે. દાખલા તરીકે, સોની લિવ પર જોઈ શકાતી સતીષભાઈના અભિનયવાળી અપ્રતિમ સિરિયલ ‘યે જો હૈ ઝિંદગી.’ એ શુક્રવારે રાતે પ્રસારિત થતી. થતું એવું કે શુક્રવારે રિલીઝ થતી નવી ફિલ્મોની બોક્સ ઓફિસનાં કલેક્શન્સ એનાંથી હચમચી જતાં. સતીષભાઈની કરિયરમાં જેણે ટર્નઅરાઉન્ડનું કામ કર્યું.