દરેક વાતની એક હદ હોય. પંજાબનાં ચીથરાં એક જ સ્ટાઇલમાં ઉતારવાની પણ હદ હોય. ‘પ્યાર કા પંચનામા’, ‘સોનુ કે ટિટ્ટુ કી સ્વીટી’ જેવી ફિલ્મોના સર્જક લવ રંજન કદાચ આ સમજતા નથી. અથવા એમના મગજમાં ભરાયેલો પંજાબ, એની ટિપિકલ નબળાઈઓ અને લગ્નનો માહોલ વગેરે નીકળવાનું નામ નથી લેતા. પછી એમની ફિલ્મ દિગ્દર્શક તરીકે હોય કે આ વખતે, ‘વાઇલ્ડ વાઇલ્ડ પંજાબ’માં, લેખક-સહનિર્માતા તરીકે. સીમરપ્રીત સિંઘ દિગ્દર્શિત આ ફિલ્મ નેટફ્લિક્સ પર છે. દસ-પંદર મિનિટ એને માણવાનો પ્રયત્ન કરતા હાંફી જવાની ગેરન્ટી છે. એ ટાળવું હોય તો આ રિવ્યુ વાંચીને હાથ ધોઈ નાખો ફિલ્મથી.

થોડી ‘ફુકરે’, થોડી ‘દિલ ચાહતા હૈ’ અને થોડી અન્ય ફિલ્મો ઉમેરતાં બને એવી છે એની વાર્તા. ચાર મિત્રો છે. રાજેશ ખન્ના ’ખન્ને’ (વરુણ શર્મા), માન અરોરા ’અરોડે’ (સની સિંઘ), હની (મનજોત સિંઘ) અને ગૌરવ જૈન ‘જૈનુ’ (જેસી ગિલ). રાજેશની ગર્લફ્રેન્ડ વૈશાલી (આશીમા વરદાન) એને તરછોડીને બેઉના બોસની પત્ની થવાને છે. લગ્ન છે પઠાણકોટમાં અને કથાપ્રારંભ થાય છે પટિયાલામાં. ભગ્નહૃદયી રાજેશને મિત્રો ચાનક ચડાવે છે પેલીના મોઢા પર, પેલીના લગ્નમંડપમાં જ, હડહડતું અપમાન કરવાની. ચારેય ઉપડે છે પઠાણકોટ. પછી એકસો દસ મિનિટ ગોસમોટાળા, ચક્કર પર ચક્કર, લગ્ન, ગોળીબારીની ધણધણાટી, દારૂની ઢીંચાઢીંચ, ગાળાગાળી… ચાલ્યા કરે છે ક્લાઇમેક્સ લગી. એમાં ઉમેરાય છે બે બીજી નટીઓ, રાધા (પત્રલેખા) અને મીરાં (ઇશિતા રાજ), એક પોલીસ અધિકારી અવતાર સિંઘ (રાજેશ શર્મા) વગેરે.

ઉપર જે બે-ત્રણ ફિલ્મોનાં નામ લખ્યાં છે એ માત્ર સાંકેતિક છે. ‘વાવાપં’ એની છેક નબળી વાર્તાને નિખારવા બીજી ઘણી ફિલ્મો, ફિલ્મોનાં પાત્રો વગેરેનો મોળો આધાર લીધે રાખે છે. એક તરફ એ લગ્ન વિશેની ફિલ્મ છે તો બીજી તરફ રોડ ટ્રિપની, ત્રીજી તરફ એ ક્રાઇમથી લથબથ છે તો ચોથી તરફ કંગાળ ગીતોની ગ્રસ્ત છે. ખરેખર તો એ એક ફિલ્મમાં અનેક વાર્તાને આવરી લેવાનો બોદો પ્રયત્ન છે, જે જોનારને કન્ફ્યુઝ કરી નાખે છે. થાય, “આને લખતી, બનાવતી કે એમાં અભિનય કરતી વખતે કલાકાર-કસબીઓ પોતપોતાની જવાબદારીને સમજવા કઈ રીતે મથ્યા હશે?”

એવી ઘણી ફિલ્મો બની રહી છે જેને લોકો સુધી પહોંચવા માટે બિગ બજેટ રિલીઝની જરૂર નથી. કારણ સિમ્પલ છે. આ ફિલ્મો સીધી પહોંચી જાય છે ઓટીટી પર. સર્જકોએ બસ એટલું કરવાનું કે કોઈક ઓટીટી કંપની સામે સરસ પ્રેઝન્ટેશન કરવાનું, સેટ-અપ ઊભું કરવાનું અને નિર્માણ પતાવીને ફિલ્મ પકડાવી દેવાની સીધી ઓટીટી રિલીઝ માટે. એ આપણી કમનસીબી કે આવી ફિલ્મો જોવા આપણે સબસ્ક્રિપ્શન ફી ભરી હોય છે. એવી આશા સાથે કે ઘેરબેઠા લગાતાર કંઈક સારું જોવા મળતું રહેશે. સીધી ઓટીટી પર આવતી ઘણી ફિલ્મો આપણી આ અપેક્ષા પર પોતું ફેરવતી રહે છે એ હવે સમજાવા માંડ્યું છે.

આનંદ સુરાપુર આ પહેલાં ‘ધ ફકીર ઓફ વેનિસ’ નામની ફિલ્મ દિગ્દર્શક તરીકે અને ‘ક્વિક ગન મુરુગન’ નિર્માતા તરીકે બનાવી ચૂક્યા છે. બેઉ ફિલ્મો ખાસ કશું ઉકાળી શકી નહોતી. એમની લેટેસ્ટ ફિલ્મ ‘રૌતુ કા રાઝ’ છે. એમાં સ્ટાર એટ્રેક્શન નવાઝુદ્દીન સિદ્દીકી છે. ઉત્તરાખંડમાં એ શૂટ થઈ છે. ત્યાં છે રૌતુ નામનું ગામ. એમાં છે અંધ વિદ્યાર્થીઓ માટે એક શાળા, જ્યાં વૉર્ડન સંગીતા (નારાયણી શાસ્ત્રી)નું મૃત્યુ થયું છે. ઇન્સ્પેક્ટર દીપક નેગી (નવાઝુદ્દીન)ને દાળમાં કાળું હોવાની શંકા છે. તો, શરૂ થાય છે તપાસ. શંકાની સોય તણાઈ રહી છે સ્કૂલના માલિક મનોજ કેસરી (અતુલ તિવારી) તરફ, કારણ સ્કૂલની જમીન છે કરોડોની. પછઈ એ તણાય છે અમુક બીજાં પાત્રો તરફ પણ.

શરૂ થવાની સાથે જ ફિલ્મની વાર્તા આગળ વધવા છટપટિયાં મારતી હોય એનો ખ્યાલ આવવા માંડે છે. એથી, બે વિદ્યાર્થીઓ, રજત (પ્રથમ રાઠોડ) અને દિયા (દ્રષ્ટિ ગબા)ની ખંડિત પ્રેમકથાનો પણ એ આશરો લે છે. નેગી બેઉ બાબતોને સાંકળતો સત્ય જાણવા અહીંતહીં ભટક્યા કરે છે. છેવટે જે નિષ્પન્ન થાય છે એ બિલકુલ એવું નથી જે એક મર્ડર મિસ્ટ્રીને મજેદાર બનાવે. પરિસ્થિતિ પાની કમ જ રહે છે. ક્લાઇમેક્સ આવે ત્યારે થાય કે…

‘લાપતા લેડીઝ’ હાલની એક ઠીકઠીક સારી ફિલ્મ હતી. આમિર ખાનની પત્ની ભૂતપૂર્વ પત્ની કિરણ રાવ એની દિગ્દર્શિકા હતી. રવિ કિશનને બાદ કરતાં મોટાભાગના કલાકારો ઓછા જાણીતા હતા. ફિલ્મ પાંચેક કરોડમાં બની હોવાનો અને બોક્સ ઓફિસ પર એણે પચીસેક કરોડનો ધંધો કર્યો હોવાનો ઇન્ડસ્ટ્રીનો અંદાજ છે. જે રીતે ફિલ્મનાં વખાણ થયાં હતાં, અને એ યોગ્ય જ હતાં, એ રીતે આ ફિલ્મે આના કરતાં ઘણું વધારે કલેક્શન કર્યું હોત તો એ બરાબર જ ગણાત. નિષ્ણાતોના મતે થયું એમ કે દર્શકો ફિલ્મને જોવા આતુર હતા પણ થિયેટરમાં જઈને નહીં, ઘેરબેઠા, ઓટીટી પર. રાઇટ.

આવું હવે એક ફિલ્મ સાથે નથી થઈ રહ્યું. ઘણી ફિલ્મો લોકોના આ બદલાતા અભિગમને લીધે બોક્સ ઓફિસ પર ધાર્યાનુસાર કલેક્શન કરવામાં નિષ્ફળ જઈ રહી છે. ઓટીટીની આ પહોંચ અને તાકાત બોક્સ ઓફિસ માટે, ફિલ્મ ઇન્ડસ્ટ્રી માટે એક ચેતવણી છે. એ છે, “કાં તો એવી ફિલ્મ બનાવો જે દર્શકે મોટા પડદે માણ્યા વિના છૂટકો ના હોય કાં પછી ભોગવો પરિણામ.”

ઓટીટીએ જે બદલાવ સર્જયા છે એની વાત આ એક મુદ્દે પૂરી થતી નથી. બીજા પણ એવા બદલાવ છે જે નોંધવા જેવી છે.

ઓટીટીએ ફિલ્મ ઇન્ડસ્ટ્રીના સ્ટારડમનાં સમીકરણો ઊંધાચત્તા કરવાનું શરૂ કરી દીધું છે. એક સમય હતો જ્યારે લોકોના માનસ પર ફિલ્મી સિતારાનું આધિપત્ય હતું. એ પણ પ્રાદેશિક ધોરણે. હિન્દી ફિલ્મો જોનારા મન પર ખાન્સ અને બચ્ચન્સ, કપૂર્સ, કુમાર્સ વગેરે છવાયેલા રહેતા. નટીઓના મામલે પણ બિલકુલ આવું હતું. સેટેલાઇટ ચેનલ્સ પર પ્રાદેશિક, ખાસ તો દક્ષિણ ભારતીય ફિલ્મો, ડબ થઈને આવવા માંડી એ સાથે આ સિતારાઓ સાથે ત્યાંના સ્ટાર્સ સીધા સ્પર્ધામાં ઊતર્યા. કોણે ધાર્યું હતું કે પ્રભાસ અને અલ્લુ અર્જુન અને રામ ચરણ અને ડુલકેર સલમાનની ફિલ્મો હિન્દી પટ્ટામાં શાહરુખ, સલમાન, આમિર, અમિતાભ, અક્ષય વગેરેની ફિલ્મોને આ રીતે હંફાવશે? આજે એ સ્થિતિ સામાન્ય છે. સાથે, મુખ્યત્વે ઓટીટીને લીધે ઘણા કલાકારો જસ્ટ અનધર એક્ટરમાંથી સ્ટાર્સ બન્યા છે. જયદીપ અહલાવતનો દાખલો લો. પાતાલગંજને કારણે એનું વિશ્વભરમાં નામ ગાજ્યું. સ્થિતિ ત્યાં પહોંચી છે કે એન એક્શન હીરો અને મહારાજ જેવી ફિલ્મમાં એ ટોચના કલાકાર સાથે સમાંતર ભૂમિકામાં, ઓલમોસ્ટ હીરો તરીકે દેખાઈ રહ્યો છે. શેફાલી શાહનો દાખલો પણ લો. બોલિવુડે જેની ટેલેન્ટની મામૂલી કદર કરી એવી આ અભિનેત્રીને ઓટીટીએ એવી સુવર્ણ તકો પૂરી પાડી છે કે આજે એ પહેલાં કરતાં ક્યાંય વધુ દર્શકપ્રિય થઈ છે અને દમદાર પાત્રો પણ મેળવતી થઈ છે. ઓટીટી વિના આ શક્ય ના થાત.

‘કોટા ફેક્ટરી’ની સીઝન બેના અંતે એક વિદ્યાર્થીએ આત્મહત્યા કરી હતી. એ આત્મહત્યાથી જીતુભૈયા (જીતેન્દ્ર કુમાર) હચમચી જાય છે. વિદ્યાર્થીઓનું સફળ કાઉન્સેલિંગ કરતાં જીતુભૈયાએ હવે કાઉન્સેલર-થેરાપિસ્ટ ડો. સુધા (સોહેલા કપૂર)ની સારવાર લેવાનો વારો આવ્યો છે. સીઝન ત્રણ ત્યાંથી શરૂ થાય છે. ડો. સુધા જીતુભૈયાને પૂછે છે, “ક્યૂં જીતુભૈયા? સર ક્યૂં નહીં?”

કારણ જીતુભૈયા ‘પ્રોફેસર’ જેવો પ્રોફેસર નથી. એની ઇન્સ્ટિટ્યુટ એઇમર્સના સ્ટુડન્ટ્સને એ માત્ર ભણાવતો નથી. આઈઆઈટી અને નીટની પરીક્ષાઓની તૈયારી કરાવવા સાથે એ એમને શીખવે છે કટ્ટર શૈક્ષણિક હરીફાઈ વચ્ચે ટકતા અને લડતા. એને મન વિદ્યાર્થીઓ સ્વજન છે. એટલે જ એક વિદ્યાર્થીની આત્મહત્યા એને હચમચાવી નાખે છે.

બે સીઝનથી જેણો વિશાળ ચાહકવર્ગ ઊભો કર્યો છે એવી નેટફ્લિક્સની ‘કોટા ફેક્ટરી’ આ વખતે જીતુભૈયાની મનઃસ્થિતિ, ફાઇનલ એક્ઝામ્સ, સફળતા-નિષ્ફળતા સહિત સ્ટુડન્ટ ઉદય ગુપ્તા (આલમ ખાન)નાં માબાપને સાંકળતી અંજામ સુધી પહોંચે છે. નવી સીઝન પણ પાંચ એપિસોડ્સની છે. દિગ્દર્શક પ્રતીશ મહેતા છે. આ સીઝન પણ બ્લેક એન્ડ વ્હાઇટ છે.

દેશના કોચિંગ કેપિટલ કોટામાં આકાર લેતી સિરીઝની નવી સીઝન પણ અપેક્ષાઓમાં પાર ઊતરે છે. પહેલા એપિસોડમાં આવે છે વૈભવ (મયૂર મોરે)નો આઈપીએલમાં સ્થાન મેળવવા પ્રયાસરત કઝિન. બીજા એપિસોડમાં આર્થિક અડચણો વચ્ચે બાલમુકુંદ મીના (રંજન રાજ) આપવા માંડે છે ટ્યુશન્સ. ત્રીજા એપિસોડમાં પ્રોફેસર ગગન રસ્તોગી (રાજેશ કુમાર) સાથે જીતુભૈયાની ચડભડ, ચોથામાં ઉદયનો અકસ્માત અને પાંચમામાં પરીક્ષાનું પરિણામ. આ બધાં વચ્ચે જીતુભૈયાને મળે રાજસ્થાન સરકારનું શિક્ષણનીતિ ઘડતી સમિતિમાં જોડાવાનું આમંત્રણ. સમાંતર ચાલે છે વૈભવ-વર્તિકા (રેવતી પિલ્લાઈ) અને ઉદય-શિવાંગી (અહસાસ ચનાના)નો લવ ટ્રેક. એઇમર્સના મૂળ માલિકની કેમિસ્ટ્રી પ્રોફેસર દીકરી પૂજા (તિલોતમા શોમ) પણ સીઝનમાં પાત્ર તરીકે ઉમેરાય અને વિકસે છે.

રાષ્ટ્રીય કક્ષાની, એન્જિનિયરિંગ અને મેડિકલની પ્રવેશ પરીક્ષાના વિદ્યાર્થીઓની આપવીતી, તાણ, સમસ્યાઓ, સફળ થવાની મહેનત કે ઇચ્છા સાથે નિષ્ફળ થવાનો અસહ્ય ભય અને એનાં દુષ્પરિણામ, એ સૌને સિરીઝ બખૂબી સાંકળી લે છે. વાસ્તવિક લાગતી ટ્રીટમેન્ટ સિરીઝને લવેબલ બનાવે છે. બાપના પૈસાનું પાણી કરતો ઉદય કે ભણતર માટે પ્રેમફાગ ખેલવાથી દૂર રહેતો વૈભવ, ઉધારી લેવા કરતાં ટ્યુશન આપીને પોતાના અભ્યાસનો જ ભોગ આપી બેસતો મીના, દરેક સ્ટુડન્ટ આપણી આસપાસના યુવાનો જેવો છે. આ વખતે જીતુભૈયા સિવાયના બે પ્રોફેસર્સ થકી કોચિંગ ક્લાસ ચલાવવાના કામ સાથે સંકળાયેલા પડકારોનો પણ સાક્ષાત્કાર થાય છે. વાસ્તવિકતાના વહેણમાં થોડું નાટ્યતત્ત્વ પણ છે. જેમ કે ઉદયની જગ્યાએ પરીક્ષા આપતો મીના અને ક્લાઇમેક્સમાં પરીક્ષાના સેન્ટરને બદલે ભળતી જગ્યાએ પહોંચી જતા વૈભવને ખરેખરા એક્ઝામ સેન્ટરે પહોંચાડવાનું દ્રશ્ય.

જીતુભૈયા અને ડો. સુધા વચ્ચેનાં દ્રશ્યો હૈયે સ્પર્શતાં, મજાનાં છે. અભિનયના મોચરે સિરીઝ એવી થાળે પડેલી અને સચોટ છે કે નાનામાં નાનું પાત્ર પણ દર્શક સુધી પહોંચે છે. જેમ કે, આ સીઝનમાં જેના ભાગે ઓછું કામ આવ્યું છે એ મીનળ (ઊર્વી સિંઘ)નું પાત્ર પણ.

સીઝનનાં ગીત અર્થપૂર્ણ છતાં બહુ કામનાં નથી. ક્લાઇમેક્સ મજાનો પણ સમગ્ર સીઝન જેવી અસર ઊભી કરવામાં થોડો મોળો પડે છે. હા, નવી સીઝનના વળાંક એ ઊભા કરે છે. પ્રશ્ન થાય કે જીતુભૈયા જયપુર હશે તો સિરીઝ અને એઇમર્સ કેવી રીતે આગળ વધશે? ઉત્તમ લખાણથી દિલ જીતનારી સિરીઝનાં લેખકો, પુનિત બત્રા, મહેશ ચંદવાની, નિકિતા લાલવાણી અને પ્રવીણ યાદવ એનો જવાબ શોધશે તો ખરાં જ.

‘કોટા ફેક્ટરી’, લાઇક ‘પંચાયત’, એ મોડ પર છે જ્યાં અણધાર્યા અને બિનજરૂરી ચેડાં વગર સિરીઝ ચાલશે તો દર્શકોને ખુશ કરશે જ. સરળતા અને રિયલિસ્ટિક ટચ સાથે, જીતુભૈયા સહિત સ્ટુડન્ટ્સનાં પાત્રો પણ દિલમાં વસશે જ. ઇન શોર્ટ, જુઓ ‘કોટા ફેક્ટરી.’ એ સંતુષ્ટ કરવાને સક્ષમ છે.

મહારાજ’ મોળી છે

આનાથી વિપરીત છે ‘મહારાજ.’ એ પણ નેટફ્લિક્સ પર છે. વિવાદ વચ્ચે એ સ્ટ્રીમિંગ સુધી પહોંચી છે. સૌરભ શાહની આ નામની સફળ નવલકથા પરથી એને યશરાજ ફિલ્મ્સ અને ડિરેક્ટર સિદ્ધાર્થ પી. મલ્હોત્રા પડદે લાવ્યા છે. સન 1860ના દાયકાના મહારાજ લાઇબલ કેસથી એ પ્રેરિત છે. મુંબઈનો પત્રકાર કરસનદાસ મુળજી (આમિર ખાનનો દીકરો, જુનૈદ ખાન) વૈષ્ણવોની હવેલીના વગદાર બાવાશ્રી, જદુનાથ મહારાજ ઉર્ફે જેજે (જયદીપ અહલાવત) સામે મેદાને પડે છે. જેજે ચરણસેવાના બહાને સ્ત્રીઓ સાથે કામક્રીડા કરે છે. કરસન અવાજ ઉઠાવે છે તો જેજે અદાલતમાં રૂ. 50,000 (આજના કરોડો)નો દાવો ઠોકી દે છે. રિલીઝ સામે વિવાદો ના થયા હોત તો ફિલ્મ ક્યારે આવી અને ગઈ એ જાણવાની તસદી દર્શક ના લેત. જુનૈદના લોન્ચપૅડ તરીકે એ થોડી ચર્ચાઈ હોત ખરી, પણ એના લીધે ફિલ્મ સફળ ના થાત. એની મૂળ નવલકથા દમદાર છે. કરસનદાસ, જેજે સહિત એમાં કોર્ટરૂમ ડ્રામા વાચકને જકડી રાખે છે. ફિલ્મમાં બધું નબળું છે. ભારતીયોની ધર્માંધતાને (લાઇક ‘આશ્રમ’ સિરીઝ કે ‘સિર્ફ એક બંદા કાફી હૈ’ ફિલ્મ) મેકર્સ અસરકારક રીતે રજૂ કરી શક્યા નથી. નબળા સ્ક્રીનપ્લે અને ડાયલોગ્ઝ (વિપુલ મહેતા, બર્નાર્ડ વિલિયમ્સ, સ્નેહા દેસાઈ)નું ગ્રહણ આખી ફિલ્મ પર ઝળુંબે છે. મુંબઈમાં ઉછરવા છતાં કરસનને જેજેનાં કારસ્તાનોની જાણ છેક ત્યારે થાય છે જ્યારે જેજેની ચરણસેવાનો રેલો એની વાગ્દત્તા કિશોરી (શાલિની પાંડે) સુધી પહોંચે છે. ફિલ્મની માવજત પણ ગંભીર, વિચારોત્તેજક વિષયને છાજે એવી નથી. યશરાજને બધું લાર્જર ધેન લાઇફ બતાવવાની બીમારી છે. ફિલ્મનું આઇટમ નંબર જેવું ગીત, જેજેનું મહેલને શરમાવે એવું ઘર બધું કથાની જરૂરિયાતની વિરુદ્ધ છે. કોસ્ચ્યુમ્સ બુટિકછાપ છે. કિશોરીની એક્ઝિટ ટર્નિંગ પોઇન્ટને બદલે નવી પ્રેમકથા શરૂ કરવાનું બહાનું બને છે. એમ ઉમેરાય છે વિરાજ (શર્વરી વાઘ)નું પાત્ર. સપોર્ટિંગ પાત્રોમાં ગુજરાતી કલાકારો (રસિક દવે, સંજય ગોરડિયા, ઉત્કર્ષ મઝુદાર, ધર્મેન્દ્ર ગોહિલ, જય ઉપાધ્યાય, સંદીપ મહેતા, કમલેશ ઓઝા, સ્નેહા દેસાઈ, નીલેશ મહેતા…) વેડફાયાં છે. દાદાભાઈ નવરોજી, ડો. ભાઉ દાજી લાડ જેવાં પાત્રોનું હોવું અર્થપૂર્ણ બનતું નથી. ક્લાઇમેક્સનો કોર્ટરૂમ ડ્રામા ફિક્કો છે. એ ફિલ્મનું સૌથી સશક્ત અને અનિવાર્ય પાસું બની શકત જો… જયદીપ અહલાતને જેજે તરીકે ભવ્યતા સાથે ચિત્રિત કરાયો છે. કલાકાર તરીકે એ સરસ જ છે. જુનૈદ આત્મવિશ્વાસસભર છે. એનો લૂક ચોકલેટી નથી. નોખાં પાત્રોમાં એનું ભવિષ્ય ઉજળું લાગી રહ્યું છે. શાલિની અસરકારક પણ પાત્ર ટૂંકું છે. શર્વરી ઓકે છે. ટૂંકમાં, ‘મહારાજ’ને સુંદર, યાદગાર ફિલ્મ બનાવવા રિયાલિટીના ટચ સાથે જીવંત કરવાની જરૂર હતી. એટલે જ, વૈષ્ણવોએ, “બંધ કરો મહારાજ…”નો ગોકીરો કરવાની જરૂર નથી. એમાં હવેલીના ઉલ્લેખ અને ક્યાંક શ્રીનાથજીની ઝાંખી સિવાય વૈષ્ણવ સંપ્રદાય વિશે કશું દર્શાવાયું નથી. મુદ્દે, ‘મહારાજ’ જસ્ટ અનધર, એવરેજ ફિલ્મથી વિશેષ કંઈ નથી.

(ગુજરાત સમાચારની સંજયની કૉલમ ઑનલાઇન ઝિંદાબાદમાં શુક્રવાર તા. 28 જૂન, 2024 પ્રસિદ્ધ થયેલો લેખ)

આ લેખ ગુજરાત સમાચારમાં વાંચવા અહીં ક્લિક કરોઃ

https://epaper.gujaratsamachar.com/chitralok/28-06-2024/6

ગયા અઠવાડિયે ઓટીટી પર આવેલી ફિલ્મોમાંની બે એટલે ‘અબંગ અદિક’ અને ‘લવ કી અરેન્જ મેરેજ.’ એક (મેન્ડરિન ભાષાની) મલેશિયન તો બીજી બોલિવુડિયા ફિલ્મ છે. કેવીક છે બેઉ?

‘અબાંગ અદિક’નો નાયક અનાથ, સરળ, મૂક-બધીર યુવક અબાંગ (વુ કાંગ-રેન) છે. ક્વાલાલમ્પુરના પુદુ વિસ્તારમાં એ નાના ભાઈ અદિક (જેક ટાન) સાથે રહે છે. બેઉ વિરુદ્ધ પ્રકૃતિના છે. અદિક પૈસા માટે ખોટાં કામ અને સ્ત્રી સાથે શયન પણ કરી જાણે છે. આ ભાઈઓ એવી ઇમારતમાં રહે છે જેમાં એમના જેવા જ અન્ય બિનસત્તાવાર શરણાર્થીઓ મલેશિયન ઓળખ વિના રહે છે. કાયદાના પંજાથી પોતાને યેનકેન બચાવતા તેઓ ભયના ઓથારતળે જીવે છે. ઇમારતમાં રહેતી વૃદ્ધા મિસ મોની (ટાન કિમ વાંગ), અબાંગ માટે કૂણી લાગણી ધરાવતી મ્યાનમારની યુવતી શાઓ-સુ (એપ્રિલ ચેન) અબાંગના સ્વજનો સમાન છે. શરણાર્થીઓ માટે ઝઝૂમતી યુવતી, સમાજસેવિકા જિયા (સેરિન લિમ) અબાંગ-અદિકને નાગરિકત્વ અપાવવા પ્રયત્નશીલ છે. એની મદદ અદિકને લગીરેય ગમતી નથી. એને એમ જ છે કે આવા ધમપછાડા કરવા કરતાં લાંચ આપીને નાગરિકત્વ મેળવી લેવું સારું.

એકવાર જિયા અદિકને ઘેર એને નાગરિકત્વ મળવાની ઉજળી શક્યતાના સારા સમાચાર આપવા પહોંચે છે. પહેલેથી જિયાને ધુત્કારતો અદિક પેલી સાથે વિવાદ અને ઝપાઝપી પર ઊતરી આવે છે. એ જિયાના માથા પર જોરથી પ્રહાર કરી બેસે છે અને જિયાનું મોત થાય છે…

કોઈક દેશમાં નાગરિકત્વ વિના રહેવું કેટલું કઠિન હોઈ શકે એ ગંભીર મુદ્દો ફિલ્મમાં સંવેદનશીલ રીતે છેડાયો છે. ફિલ્મનો ટૉન ઘેરો, ઉદાસ છે. ઓછા સંવાદો સાથેની માવજત ચોટદાર છે. જિયાનું મોત અને એ પછીનો વળાંક અસરકારક છે. અબાંગ-અદિકનું બંધુત્વ સરાહનીય રીતે પેશ થયું છે. બેજવાબદાર નાના ભાઈ માટે રોજ રાતે ડાઇનિંગ ટેબલ પર ભોજન રાખવાનો અબાંગનો ક્રમ, એકમેકના કપાળે ઇંડું ફોડીને ખાવાની એમની ટેવ વગેરે બાબતો સ્પર્શી જાય છે. જિયાની હત્યા સુધી ફિલ્મ અસ્ખલિત ચાલે છે. સેકન્ડ હાફમાં થોડી ઢીલી પણ પડે છે. જોકે પછી ફરી પકડ પણ બનાવી લે છે.