ગયા અઠવાડિયે ‘મિલી’ આવી. જાહ્નવી કપૂરની એ ફિલ્મ સાઉથની સફળ ફિલ્મની રિમેક છતાં, ડબ્બો રહી. પહેલા ત્રણ દિવસમાં ભારતમાં માંડ ૧.૭૭ કરોડ કમાઈ. થોડી સારી દશા કેટરિના કૈફની ‘ફોન ભૂત’ની હતી, જે પહેલાં ત્રણ દિવસ દરમિયાન ડોમેસ્ટિક માર્કેટમાં આશરે ૭.૮૫ કરોડ રળી શકી. સોનાક્ષી સિંહાની ‘ડબલ એક્સએલ’ એવી પીટાઈ કે પહેલા વીકએન્ડમાં માંડ પચાસ લાખે પહોંચી. કલેક્શનના આંકડા સાથે ફિલ્મોની સ્ક્રીન્સ પણ ઘટી રહી છે. ‘મિલી’ની સ્ક્રીન્સ ૫૦૦થી વધુ નહોતી. ‘ફોન ભૂત’ ૧,૪૦૦ સ્ક્રીન્સ પર અને સોનાક્ષીની ફિલ્મ ઇન્ડિયામાં માત્ર ૫૦૦ સ્ક્રીન્સ પર આવી. આ વરવો સમય ક્યારે ખમ્મા કરશે એ કહેવું અઘરું છે. એવામાં બોલિવુડના સિતારા માટે ઓટીટી પ્લેટફોર્મ્સ સેફ હેવન સાબિત થઈ રહ્યાં છે. ઓટીટી પર કલેક્શનનું દબાણ નથી હોતું. એની નિષ્ફળતાની સ્ટારડમ કે પ્રાઇસ પર ગંભીર અસર પડતી નથી. ફિલ્મ એકાદ અઠવાડિયામાં ફેંકાઈ જઈ શકે, પણ ઓટીટીની રજૂઆત મહિનાઓ સુધી ટકે. એટલે સ્ટાર્સ પણ ઓટીટીની કતારમાં છે. એકલા સ્ટાર્સ નહીં મોટા મેકર્સ પણ કતારમાં છે. ચાલો જાણીએ એ સ્ટાર્સ અને મેકર્સ વિશે.

આદિત્ય રોય કપૂરઃ ‘આશિકી ટુ’ ફેમ આદિત્ય રોય કપૂરે એ પછી હમણાં સુધી કોઈ તોપ કહી શકાય એવી હિટ ફિલ્મ આપી નથી. આદિત્ય દેખાશે ૨૦૧૬ની સફળ બ્રિટિશ વેબ સિરીઝ ‘ધ નાઇટ મેનેજર’ની રિમેકમાં. એમાં અનિલ કપૂર પણ છે. વિવિધ એવોર્ડ્સમાં ૩૬ નોમિનેશન મેળવીને આ સિરીઝ ૧૧ ઓવોર્ડ્સ જીતી હતી. ઓરિજિનલ સિરીઝ પ્રાઇમ વિડિયો પર છે. રિમેકનું નામ કદાચ ‘કેપ્ટન’ છે. પ્લોટ એવો છે કે ઇજિપ્તના કૈરો શહેરની એક લક્ઝરી હોટેલનો નાઇટ મેનેજર ભૂતપૂર્વ સૈનિક પણ છે. એને સિક્રેટ મિશન સોંપવામાં આવે છે જેમાં એણે શોના સોદાગરના સર્કલમાં પ્રવેશી એક મિશન પાર પાડવાનું છે. આદિત્યની ‘લુડો’ ફિલ્મ લાકડાઉન વખતે સીધી નેટફ્લિક્સ પર આવી હતી. વેબ સિરીઝમાં આદિત્ય પેહલીવાર દેખાશે.

રાજકુમાર રાવઃ ‘લુડો’માં રાજકુમાર રાવ પણ હતા. એમની ‘છલાંગ’ પણ લાકડાઉનમાં સ્ટ્રેઇટ-ટુ-ઓટીટી ફિલ્મ બની હતી. ૨૦૧૭ની ‘બોસઃ ડેડ/અલાઇવ’ નામની ઓલ્ટ બાલાજીની વેબ સિરીઝમાં પણ રાવ હતા. છતાં, નેટફિલ્ક્સની ‘ગન્સ એન્ડ ગુલાબ્સ’ એમના માટે પ્રોપર ઓટીટી ડેબ્યુનું માધ્યમ હશે. આ સિરીઝ પાસેથી લોકોની ઊંચી અપેક્ષા રહેશે, કારણ એના સર્જક રાજ એન્ડ ડીકે છે. આ જોડીએ મનોજ બાજપાઈવાળી ‘ધ ફેમિલી મેન’ જેવી ટોપ સિરીઝ આપી હતી. ‘વન્સ અપોન અ ટાઇમ ઇન મુંબઈ’ જેવો રેટ્રો લૂક ધરાવતી આ સિરીઝનું ટીઝર સપ્ટેમ્બરમાં આવ્યું હતું. રિલીઝ ડેટ આવી નથી. રાવના ચાહકો પ્રતીક્ષામાં છે સિરીઝની.

દુલકર સલમાનઃ આ મલયાલમ અભિનેતા નેશનલ પોપ્યુલારિટી ધરાવે છે. હમણાં જ ‘સીતારામમ’ અને ‘ચૂપ’ જેવી ફિલ્મોમાં દર્શકોએ એમને જોયા છે. એ પણ રાવ સાથે ‘ગન્સ એન્ડ ગુલાબ્સ’માં લીડમાં છે. એમની આ પહેલી ઓરિજિનલ હિન્દી વેબ સિરીઝ છે.

સોનાક્ષી સિંહાઃ ‘ડબલ એક્સએલ’થી ફરી નિષ્ફળતા ચાખનારાં સોનાક્ષીની કારકિર્દી ડચકાં ખાઈ રહી છે. ક્યાં ‘દબંગ’નો સુપર સમય અને ક્યાં આજની હાલત. ઓટીટી પર ક્રાઇમ થ્રિલર ‘દહાડ’ સાથે એમનું પદાર્પણ થશે. સિરીઝનું પહેલાં નામ ‘ફાલન’ હતું. નિર્માતા ફરહાન અખ્તર અને રિતેશ સિધવાનીની આ સિરીઝ રીમા કાગતીએ ડિરેક્ટ કરી છે. સાથે ગુલશન દેવૈયા, સોહમ શાહ, વિજય વર્મા જેવા અભિનેતા છે. ગયા વરસે ઓટીટી પર આવેલી ‘ભુજ’ ફિલ્મમાં પણ સોનાક્ષી હતાં. એમની ફર્સ્ટ વેબ સિરીઝ હવે આવશે. સિરીઝમાં એ પોલીસ અધિકારી અંજલિ ભટ્ટ બન્યાં છે. બેકડ્રોપ જોધપુર અને રાજસ્થાનનું છે.

શાહિદ કપૂરઃ રાજ એન્ડ ડીકેની ‘ફર્ઝી’ નામની વેબ સિરીઝમાં શાહિદ છે. સાથે વિજય સેતુપતિ, કે. કે. મેનન, ઝાકિર હુસૈન અને અમોલ પાલેકર છે. ફર્સ્ટ લૂક પ્રાઇમ વિડિયો પર આવી ચૂક્યો છે. રિલીઝ ડેટ આવી નથી. નવ એપિસોડની સિરીઝથી શાહિદ ઓટીટી પર કેવાક છવાય છે એ ખબર પડશે.

કરીના કપૂરઃ ઓટીટી સ્ટાર જયદીપ અહલાવત સાથે કરીના કપૂરની એક ફિલ્મની જાહેરાતે ખાસ્સી ઉત્કંઠા જગાડી છે. દિગ્દર્શક સુજોય ઘોષ છે. ૨૦૦૫માં આવેલી કૈગો હિગાશિનોની નોવેલ ‘ધ ડિવોશન ઓફ સસ્પેક્ટ એક્સ’ના આધારે આ ફિલ્મ બની રહી છે. એ જાપાન, કોરિયા અને ચીનમાં ફિલ્મ તરીકે આવી ચૂકી છે. હોલિવુડમાં પણ ફિલ્મ બની રહી છે. વાર્તા સિંગલ મધરની છે, જેણે દીકરી સાથે મળીને ગુનો કર્યો છે. ગુનો છાવરવા પાડોશી એમની મદદ કરે છે.

વરુણ ધવનઃ ‘સિટાડેલ’ નામની વિબ સિરીઝનું હાલમાં શૂટિંગ શરૂ થયું છે. એના દિગ્દર્શકો પણ રાજ એન્ડ ડીકે છે. સિરીઝમાં વરુણ સાથે સામંતા છે. બેઉ જાસૂસના પાત્રમાં છે. આ વેબ સિરીઝની અન્ય પ્રદેશોની સ્પિન ઓફ્ફ એટલે કે અલગ વર્ઝન પણ બનવાની છે, જેમાં ‘સિટાડેલ ઇટાલી’, ‘સિટાડેલ મેક્સિકો’ વગેરે હશે. ફિલ્મ ‘૮૩’માં મોહિન્દર અમરનાથનું પાત્ર ભજવનાર સાકિબ સલીમ પણ મહત્ત્વના પાત્રમાં છે. વાર્તા ૧૯૦૦ અને ૧૯૯૦ વચ્ચે બે સમાંતર ટ્રેક પર ચાલે છે. યોગાનુયોગે પ્રિયંકા ચોપડાની આગામી અમેરિકન વેબ સિરીઝનું ટાઇટલ પણ ‘સિટાડેલ’ છે, જેને રુસો બ્રધર્સે ડિરેક્ટ કરી છે અને જે અમેઝોન પ્રાઇમ પર સ્ટ્રીમ થશે.

નિર્માતાઓ, સ્ટાર્સ જેવી તેવી ફિલ્મો ઓટીટીને પધરાવી શકે પહેલો દોર સમાપ્ત થવાને છે. વાહિયાત સ્ટ્રેઇટ ટુ ઓટીટી ફિલ્મો પાણીમાં બેસી ગઈ એ પછી સમજદારીનું રાઉન્ડ શરૂ થવાને છે. એટલે જ ઓટીટીઝે ઠરાવ્યું છે કે ફિલ્મો સૌપ્રથમ મોટા પડદે જ, પછી ખરીદવાની વાત. 

ફિલ્મો મોટા પડદે જ પીટાઈ રહી છે એવું કોણે કહ્યું? એકવાર આપણે વાત કરી હતી કે સીધી ઓટીટી પર આવતી ફિલ્મો પણ પીટાય છે. એની જાણ ઓટીટીવાળા થવા દેતા નથી. જોકે સત્ય છેવટે પ્રકાશે જ છે. સ્ટ્રેઇટ ટુ ઓટીટી ફિલ્મોના મામલામાં એવો પ્રકાશ દિવાળી આસપાસ પથરાયો. એ પ્રકાશમાં ઉજળું દેખીને ઓટીટીઝે ઠરાવ્યું છે કે જ્યાં સુધી ફિલ્મ થિયેટરમાં ના આવે ત્યાં સુધી ખરીદવાની નહીં. આ નિર્ણય સાથે જાણે એક  અગત્યનું ચક્ર લગભગ અઢી વરસે પતવાને છે. ચાલો, આ ચક્ર ભેદીએ.

બાવીસ માર્ચ 2020 તો યાદ હશે જ. વડા પ્રધાન મોદીએ એ દિવસે દેશભરમાં લૉકડાઉન જાહેર કરવા સાથે બધું થંભી ગયું. બોલિવુડ પણ. એ સ્તબ્ધતા, ભય અને અનિશ્ચિતતામાં બોલિવુડની વલે થઈ. પડદે જવા થનગનતી કેટલીયે ફિલ્મોનાં મિસકેરેજ થવાને હતાં. ત્યારે એમની વહારે ઓટીટી આવ્યાં. એમણે રેડી ફિલ્મો ઊંચી કિંમતો આપીને ગજવે કરી અને રિલીઝ કરવા માંડી. સીધી ઓટીટી પર આવનારી પહેલી મોટી ફિલ્મ આયુષ્માન ખુરાના અને અમિતાભ બચ્ચનની ‘ગુલાબો સીતાબો’ હતી. પછી લાંબી કતાર અને એ વધુ લાંબી થતી જ ગઈ. ફિલ્મોને જાણે મોટો પડદો ગમતો ના હોય એમ નિર્માતાઓ ઓટીટીની દાઢીમાં હાથ નાખવા માંડ્યા.

એ સમયગાળામાં કાગનું બેસવું અને ડાળનું પડવું જેઓ ઘાટ પણ થયો. એ દુઃખદ ઘટના સાથે સંકળાયેલો હતો. સુશાંત સિંઘ રાજપુતના અકાળ અવસાન પછી એમની આખરી ફિલ્મ ‘દિલ બેચારા’ સીધી ઓટીટી પર આવી. એણે વ્યુઅરશિપના રેકોર્ડ્સ પ્રસ્થાપિત કરી દીધા. લૉકડાઉન જારી હતો. સિનેમાઘરો ક્યારે ખુલશે કોઈ જાણતું નહોતું. એમાં ઇન્ડસ્ટ્રી અને ઓટીટીએ લવ મેરેજ કરી લીધાં.

પછી તો નાણાકીય ભીંસમાં અને પાકી ગણતરી સાથે નિર્માતાઓએ ઓટીટીને ફિલ્મો વેચવા માંડી. એમને તો આવક થઈ અને અદ્ધરતાલ રિલીઝથી મુક્તિ મળી. પ્રમોશનના પૈસા બચવા માંડ્યા એ અલગ. ભેરવાઈ જવાનો વારો ઓટીટીનો આવવા માંડ્યો.

પ્રારંભિક ઉછળકૂદ અને ઉન્માદ પછી સીધી ઓટીટીએ આવતી ફિલ્મોથી દર્શકો ધરાવા માંડ્યા. મફતમાં હોય તો શું, ખરાબ ફિલ્મ જોવામાં સમય શું બગાડવાનો, એ સમજણ દર્શકોમાં વિકસતી ગઈ. પરિણામ અપેક્ષા મુજબનું રહ્યું. નબળી ફિલ્મો નાના પડદે પણ પીટાવા માંડી. એના ઓફિશિયલ આંકડાઓ નથી તો શું. કોમન સેન્સ પણ કોઈક ચીજ છે. 2022ના પસાર થયેલા મહિના યાદ કરો. એમાં ઘણી ફિલ્મો સીધી ઓટીટી પર આવી. કેટલી જોઈ? કેટલી યાદ રહી? કેટલી માટે કોઈને ભલામણ કરી કે આ ફિલ્મ જરૂર જોજો? બહુ ઓછાં નામ યાદ આવશે.

દર્શકોને મતલબ એન્ટરટેઇનમેન્ટથી છે. સારી ફિલ્મ ‘કાશ્મીર ફાઇલ્સ’ની જેમ ગમે ત્યાંથી રસ્તો બનાવી લે છે. વગર પ્રચાર અને બિગ સ્ટારની ‘કૌન પ્રવીણ તાંબે’ અને ‘અ થર્સ્ડે’ દર્શકોની પરસ્પર ભલામણથી હિટ થઈ જાય છે. ફિલ્મ અપેક્ષાનુસાર ના હોય તો કાર્તિક આર્યની ‘ધમાકા’ની જેમ સૂરસૂરિયું થઈ જાય છે. કોરોનાકાળમાં ઘણા નિર્માતાઓએ એમની સૂરસૂરિયાંછાપ ફિલ્મો ઓટીટીને આંબલીપીપળી બતાવીને પધારવી હતી. ઓટીટીઝ પણ જાણે હું રહી ગયો એક ધડાધડ શૉપિંગ કરવામાં ઊતરી પડ્યાં હતાં.કોના બાપની દિવાળી?