‘ઓમ શાંતિ ઓમ’ ફિલ્મ યાદ છે? 2007ની શાહરુખની એ ફિલ્મમાં અડધું બોલિવુડ ઉમટ્યું હતું. બાદશાહ ખાનની લોકપ્રિયતા અને એના દબદબાનો એ પુરાવો હતો. કટ ટુ 2025. આર્યન ખાન આ અદામાં મનોરંજન જગતમાં પ્રવેશ્યો છે. ફરક એટલો કે ‘ઓમ શાંતિ ઓમ’માં પિતા અભિનેતા હતા. આર્યનના સર્જન, જે વેબ સિરીઝ છે એમાં, દીકરો દિગ્દર્શક છે. એને ઓલ ધ બેસ્ટ કહેવા ટોચના અસંખ્ય કલાકારો, ટેક્નિશિયનો જોડાયા છે. નેટફ્લિક્સ પર સાત એપિસોડની ‘બૅડ્સ ઓફ બોલિવુડ’ આવી ચૂકી છે. શું છે સિરીઝમાં?

બોલિવુડની આંતરિક દુનિયાનો મજેદાર આયનો છે સિરીઝ. ભલે આયનામાં ઝળકતી ઘણી વાતો કાલ્પિનક હોય તો પણ, અનેક વાતો સત્યને પેશ કરે છે. એ માટે આર્યને આધાર લીધો છે એવી કથાનો જેના કેન્દ્રસ્થાને આસમાન સિંઘ (લક્ષ્ય) નામનો ઉભરતો અદાકાર છે. દિલ્હીથી મુંબઈ આવેલા આ કલાકારની પહેલી ફિલ્મ ‘રિવોલ્વર’ હિટ થઈ છે. ઊગતા સૂર્યને પૂજવામાં પાવરધા બોલિવુડ નિર્માતાઓમાં આસમાન ડિમાન્ડમાં છે. નિર્માતાઓમાં એક ફ્રેડી સોડાવાલા (મનીષ ચૌધરી) છે જે એના વડીલોએ સ્થાપેલા પ્રતિષ્ઠિત બેનરનું સંચાલન કરે છે. ફ્રેડી, જેને ઇન્ડસ્ટ્રી મૂવી માફિયા સંબોધે છે, આસમાનને ત્રણ ફિલ્મોના એક્સક્લુઝિવ કરારમાં બાંધે છે. મતલબ આ ત્રણ ફિલ્મો બને ત્યાં સુધી આસમાન અન્ય કોઈની ફિલ્મ ના કરી શકે. આસમાનની દોસ્ત અને મેનેજર સાન્યા (અન્યા સિંઘ) કરારની વિરુદ્ધ છે પણ આસમાન પેલીને અંધારામાં રાખીને કરારબદ્ધ થાય છે. આ પણે સાન્યા એની સ્માર્ટનેસ કામે લગાડીને આસમાન માટે કરણ જોહર (પોતે ભજવે છે આ પાત્ર)ની ફિલ્મ લાવે છે. એમાં આસમાન સામે ડેબ્યુ કરવાની છે કરિશ્મા તલવાર (સાહેર બમ્બા), જે છે સુપરસ્ટાર અજય તલવાર (બોબી દેઓલ)ની દીકરી.

શિખા (તમન્ના ભાટિયા) અને અનાહિતા (ડાયના પેન્ટી) બચપણથી ખાસમખાસ દોસ્ત છે. એક માર્કેટિંગમાં તો બીજી ફાઇનાન્સમાં જબરી છે. એકની નોકરી જાય છે તો એ સ્વર્ગસ્થ પિતા સંજય (ઇન્દ્રનીલ સેનગુપ્તા)નું ક્રાફ્ટ બિયરની કંપની બનાવવાનું સપનું સાકાર કરવા ચોટલી બાંધે છે. એમાં એની દોસ્તની નોકરીમાં ટંટો ઊભો થતાં એ પણ રાજીનામું આપે છે. શિખા અનાહિતાને પાર્ટનર તરીકે ભેગી લે છે. સંજયની બિયર બ્રાન્ડ, જો બજારમાં આવી હોત તો, નામ હોત ગોંદોગોલ (બંગાળીમાં ગોસમોટાળો) હોત. એ બ્રાન્ડની પેટન્ટ અને માલિકી, સંજયના તત્કાલીન દોસ્ત વિક્રમ વાલિયા (નીરજ કબી)એ છળથી પડાવી લીધાં હતાં. એની પાસેથી બ્રાન્ડ મેળવવાના નિષ્ફળ પ્રયત્ન પછી બેઉ કન્યાઓ જુગારો નામે બ્રાન્ડ લૉન્ચ કરે છે. બ્રાન્ડના લૉન્ચ કેમ્પેઇનમાં ડેવિડ જોન્સ (જાવેદ જાફરી)ને કરામત સાથે ઝળકાવવામાં આવતાં બ્રાન્ડ રાતોરાત લોકપ્રિય થાય છે. જોકે લૉન્ચ પહેલાં અને લૉન્ચ પછી શિખા-અનાહિતા સામે જાતજાતના પડકાર આવે છે. એનો સામનો કરતાં કરતાં બેઉ ક્યાં પહોંચે છે એ છે સિરીઝની વાર્તા.

‘ડુ યુ વાના પાર્ટનર’ પ્રાઇમ વિડિયોની આઠ એપિસોડવાળી નવી સિરીઝ છે. કન્યાઓ બિયર મેન્યુફેક્ચરિંગનું સ્ટાર્ટ-અપ શરૂ કરે એ એક્સાઇટિંગ વાત સિરીઝની પાયાની તાકાત છે. આજકાલ દર્શકોને સ્ટાર્ટ-અપના શોઝ ગમે છે. વેપાર કેવી રીતે થાય એ જાણવામાં કદાચ સૌને રસ છે. એમાંય બિયરનો વેપાર બે સુંદર કન્યાઓ શરૂ કરવાની હોય એટલે ગ્લેમર અને આકર્ષણ પણ ઉમેરાય.

મુંબઈ પોલીસના ઇતિહાસમાં એક નામ વિશેષ વજન સાથે લખાયેલું છે. એ છે ઇન્સ્પેક્ટર મધુકર ઝેંડેનું. આ અધિકારીના નામે અનોખો રેકોર્ડ નોંધાયો એ એનું કારણ. એમણે એક નહીં બબ્બે વખત, આખી દુનિયામાં કુખ્યાત આરોપી ચાર્લ્સ શોભરાજને ઝબ્બે કર્યો હતો. એનું આખું અને મૂળ નામ હોટચંદ ભવનાની ગુરમુખ શોભરાજ. એને જન્મ આજે હો ચી મિન્હ તરીકે ઓળખાતા વિયેટનામના શહેર સાઈગોનમાં થયો. એની નાગરિકતા ફ્રેન્ચ છે.

એક પ્રશ્નઃ શું એ જાણો છો કે ઓટીટી પરથી અનેક ફિલ્મો ગાયબ થઈ જાય છે? ઘણી ફિલ્મો લવાજમમાં જોઈ હોય પણ હવે જોવી હોય તો પૈસા લાગી શકે છે?

આનો જવાબ જો ખબર ના હોય અથવા આ પ્રશ્ન નવાઈ પમાડતો હોય તો આગળ વાંચો.

આમિર ખાને એની છેલ્લી ફિલ્મ ‘સિતારે ઝમીન પર’ ઓટીટીને ચરણે ધરવાને બદલે પે પર વ્યુ (જેટલી વખત જુઓ એટલી વખત પૈસા ચૂકવો) તરીકે રજૂ કરી એની બહુ ચર્ચા થઈ. જોકે નિર્માતા તરીકેની આમિરની ગયા વરસની ફિલ્મ ‘લાપતા લેડીઝ’ ઘરેડ પ્રમાણે ઓટીટીને આપી દેવામાં આવી હતી. એ ફિલ્મ સાથે જે થયું હતું એ મજેદાર હતું. દર્શકોએ એ ફિલ્મ જોવા થિયેટરમાં જવાની ખાસ તસદી લીધી નહોતી. પણ ફિલ્મ જેવી ઓટીટી પર આવી કે દર્શકો એના પર તૂટી પડ્યા હતા. ત્યારે આમિરે આશ્ચર્ય અનુભવ્યું હતું. અને ત્યારે જ કદાચ આમિરના મનમાં એના નિર્માણવાળી ભવિષ્યની ફિલ્મ, બોક્સ ઓફિસનો ફેરો ફરીને પરવાર્યા પછી, કઈ રીતે કમાણી કરશે એ વિશે મનમાં સ્પષ્ટતા થવા માંડી હતી. એમ, અંતે, ‘સિતારે ઝમીન પર’ ઓનલાઇન આવી ખરી પણ સશુલ્ક આવી.

આમિરની ફિલ્મ જોકે આ મોરચે વાવટો ફરકાવનારી એકમાત્ર ફિલ્મ નથી. ઘણી ફિલ્મો એવી છે જે આ રાહને અખત્યાર કરી રહી છે. ઘણી એવી પણ છે જે પહેલાં મફતમાં જોઈ શકાતી હતી પણ હવે પેઇડ થઈ ગઈ છે. એવી ફિલ્મો પણ છે જે ઓટીટી પરથી સદંતર ગાયબ થઈ ગઈ છે. દાખલા તરીકે આલિયા ભટ્ટ અને વિકી કૌશલવાળી ‘રાઝી.’ હમણાં સુધી જેને પ્રાઇમ વિડિયો પર સુખે માણી શકાતી હતી એવી આ અફલાતૂન ફિલ્મ ત્યાંથી છૂ થઈ ગઈ છે. એનું કારણ એ કે પ્રાઇમે આ ફિલ્મને ઓટીટી પર દેખાડવાના જેટલી અવધિના અધિકાર ખરીદ્યા હતા એ અવધિ પૂરી થઈ ગઈ. હા, પણ ‘રાઝી’ પૈસા ખર્ચીને બેશક જોઈ શકાય છે. એપલ ટીવી પર ફક્ત રૂ. 149 દામ છે.

ફિલ્મના પ્રસારણના દામ અને સમયમર્યાદા બેઉ હોય છે. ઓટીટી પર, સેટેલાઇટ ચેનલ પર, દૂરદર્શન (જેને વેપારી ભાષામાં ટેરેસ્ટ્રિઅલ રાઇટ્સ કહે છે), દરેકના અધિકાર હસ્તગત કરવાના વેગળા દામ હોય છે. એ તો ઠીક, વિમાનમાં ફિલ્મ દેખાડવાના, જહાજમાં દેખાડવાના… વગેરે વગેરે દામ પણ અલગ હોય છે. હમણાંથી એવું વર્તાઈ રહ્યું છે કે અનેક ફિલ્મો ઓટીટી પર એમના સ્ટ્રીમિંગની એક અવધિ પૂરી કર્યા પછી સીધી પે પર વ્યુ (આમિર ખાનની સ્ટાઇલમાં) થઈ રહી છે. નિર્માતાઓ એમની ફિલ્મના અધિકારી ઓટીટી પ્લેટફોર્મ્સને રિન્યુ કરી આપવાને બદલે અલગ તરીકો અજમાવી રહ્યા છે. એના લીધે દર્શકોનો ખર્ચ ભલે વધે પણ નિર્માતાની આવક વધે છે.

આવું શા માટે થઈ રહ્યું હશે, તમને પ્રશ્ન થતો હશે, રાઇટ?

અનુમાન લગાડવું સહેલું છે.